Dịch thuật: Thảo Trinh – Hoàng Khang – Bá Tùng – Tường Khánh
(SCI Blog) – Bài viết giúp quý bệnh nhân biết được một số phương pháp xạ trị trong (nội xạ trị cơ bản).
Nội xạ trị
Liệu pháp nội xạ trị là phát ra tia phóng xạ chữa trị từ bên trong cơ thể. Hiện có nhiều phương pháp điều trị nội xạ trị khác nhau như y học hạt nhân (xạ trị chất lỏng) và brachytherapy (cấy ghép xạ trị). Việc lựa chọn loại xạ trị sẽ tùy thuộc vào loại ung thư và vị trí ung thư trong cơ thể.
Y học hạt nhân bao gồm đưa chất lỏng xạ trị vào bên trong cơ thể. Những chất này có thể ở dạng viên, thức uống hoặc dạng tiêm với mục đích chữa trị hoặc chẩn đoán ung thư.
Trong khi đó, brachytherapy sử dụng kim loại xạ trị. Thanh kim loại này sẽ được đưa vào trong hoặc gần ung thư.
Cơ chế hoạt động của xạ trị
Xạ trị giúp phá hủy các DNA trong các tế bào ung thư. DNA là mã di truyền kiểm soát hoạt động của tế bào trong cơ thể.
Vì sao điều trị nội xạ trị?
Nội xạ trị cho phép đưa liều cao xạ trị với ít tác dụng phụ hơn ngoại xạ trị.
Điều này là do nội xạ trị phát phóng xạ bên trong cơ thể, gần với ung thư, vì vậy ít các tế bào khỏe mạnh bị ảnh hưởng hơn. Tuy nhiên, nội xạ trị cũng chỉ được áp dụng với các ung thư kích cỡ nhỏ.
Đôi khi bạn được nội xạ trị để mở rộng thêm một vùng xạ trị nhỏ sau khi điều trị ngoại xạ trị.
Kế hoạch nội xạ trị
Mời bạn xem thêm:
Liệu pháp Xạ trị áp sát/Cấy ghép xạ trị
Để lên kế hoạch xạ trị áp sát/cấy ghép xạ trị, bạn cần làm các xét nghiệm như CT hay siêu âm. Bác sĩ dùng các xét nghiệm để tính toán lượng xạ trị bạn cần và nơi đặt các hạt, dây hoặc viên xạ trị.
Y học hạt nhân
Bạn cần xét nghiệm để lên kế hoạch cho quá trình điều trị bằng y học hạt nhân. Để thực hiện xét nghiệm, bạn có thể cần dùng chất lỏng hoặc viên xạ trị có tác dụng làm rõ khu vực cần điều trị. Nhờ xét nghiệm, bác sĩ có thể điều chỉnh đúng lượng xạ trị bạn cần cho điều trị.
Bạn có thể lên kế hoạch và điều trị trong cùng một ngày hoặc đặt lịch hẹn vào hai ngày khác nhau.
Cấy ghép xạ trị/Xạ trị áp sát
Các mảnh cấy ghép xạ trị bên trong là kim loại phóng xạ, có thể ở dạng dây, bóng hoặc hạt.Chất phóng xạ được đưa vào cơ thể, tiếp giáp với khối u hoặc đến khu vực ung thư đã được loại bỏ.
Mảnh kim loại phóng xạ này được gọi là nguồn phóng xạ và được để lại trong cơ thể trong một khoảng thời gian.
Nguồn có thể được để lại trong:
- Một vài phút
- Một vài ngày
- Vĩnh viễn
Đối với hầu hết các loại cấy ghép, phóng xạ chỉ truyền đi vài milimet qua mô cơ thể và do đó không thể tìm thấy phóng xạ bên ngoài cơ thể.
Đối với một số loại ung thư, cấy ghép kim loại nhỏ, hoặc hạt, được để lại trong cơ thể vĩnh viễn. Sau một vài ngày, bức xạ thường giảm xuống mức an toàn. Và sau 8 đến 10 tháng, bức xạ gần như biến mất hoàn toàn.
Y học hạt nhân
Một mẫu chất lỏng xạ trị bao gồm:
- Photpho – dùng cho các bệnh lý về máu
- Radium – cho bệnh nhân ung thư đã di căn tới xương (ung thư xương thứ phát)
- Strontium – đối với ung thư xương thứ phát
- Iot – được sử dụng cho các tình trạng tuyến giáp lành tính (không có ung thư) và ung thư tuyến giáp
Phần phóng xạ của chất lỏng được gọi là đồng vị. Nó có thể được gắn vào một chất khác, được thiết kế để đưa đồng vị vào khối u.
Mời bạn xem thêm:
Cập nhật ngày 29/03/2020
Tham khảo nguồn: What is internal radiotherapy?
Tham khảo thuật ngữ liên quan: Understanding Radiation Therapy , Tra cứu danh mục ICD-9, Hội hô hấp TP. Hồ Chí Minh
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
