Dịch thuật: Phan Thị Hiếu, Vũ Văn Vượng, Bá Tùng
(SCI Blog) – Xạ trị conformal định hình các chùm bức xạ để phù hợp với khu vực ung thư. Nó còn được gọi là xạ trị không gian ba chiều (3DCRT: 3-dimension conformal radiotherapy) và là một loại xạ trị rất phổ biến. Việc sử dụng xạ trị conformal giúp giảm thiểu tác dụng phụ bằng cách hạn chế số lượng mô khỏe mạnh tiếp xúc với tia bức xạ.
Xạ trị conformal định hình các chùm bức xạ để phù hợp với khu vực ung thư. Nó còn được gọi là xạ trị không gian ba chiều ( 3D-CRT: 3- dimension conformal radiotherapy) và là một loại xạ trị rất phổ biến.
Xạ trị điều biến liều (IMRT: Intensity-modulated radiotherapy) là một dạng xạ trị conformal.
Mời bạn xem thêm:
I. Lập kế hoạch xạ trị conformal:
Lập kế hoạch điều trị xạ trị conformal bao gồm một số bước.
Bạn thường được chụp CT và kế hoạch xạ trị của bạn sẽ dựa vào hình ảnh 3D đó.
Bạn cũng có thể được chụp MRI hoặc PET. Thông tin từ các lần chụp này được đưa trực tiếp vào máy tính lập kế hoạch xạ trị.
Ở bước tiếp theo, nhóm điều trị sẽ lên kế hoạch cho khu vực điều trị xạ trị của bạn theo 3 chiều – chiều rộng, chiều cao và chiều sâu. Chương trình máy tính sau đó thiết kế các chùm bức xạ theo hình dạng của khối u rất chặt chẽ.
Họ đảm bảo rằng tất cả các khối u nằm trong trường xạ trị và tránh các mô khỏe mạnh càng nhiều càng tốt. Điều này làm giảm nguy cơ tác dụng phụ.
Mời bạn xem thêm:
II. Đánh dấu da:
Bác sĩ xạ trị có thể tạo các dấu vết trên da của bạn đóng vai trò là điểm tham chiếu để đảm bảo mọi phiên điều trị đều chính xác.
Mời bạn xem thêm:
III. Mặt nạ và khuôn xạ trị:
Nếu bạn đang điều trị bằng xạ trị ở đầu hoặc cổ, bạn có thể cần phải đeo mặt nạ xạ trị trong quá trình điều trị. Nó còn được gọi là vỏ hoặc khuôn.
Hầu hết các loại mặt nạ được làm bằng vật liệu lưới có nhiều lỗ nhỏ. Bạn có thể có một khuôn cho các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như vú hoặc tay chân.
Khuôn hoặc mặt nạ giữ cho khu vực điều trị ít biến động, vì vậy điều trị của bạn sẽ chính xác nhất có thể.
(Ảnh: Cancer Research UK)
IV. Sau phiên lập kế hoạch
Sau buổi lập kế hoạch, bạn thường phải chờ vài ngày hoặc tối đa 2 tuần để các nhà vật lý và bác sĩ xạ trị lên kế hoạch điều trị.
Sau đó, bạn sẽ nhận được một cuộc hẹn cho buổi xạ trị đầu tiên.
V. Điều trị xạ trị
Để được điều trị, bạn nằm trên một chiếc ghế, gọi là ghế xạ trị. Bác sĩ xạ trị đưa bạn vào đúng vị trí và đặt khuôn xạ trị vào trong trường hợp bạn cần đến khuôn xạ trị.
(Ảnh: Cancer Research UK)
Một khi bạn đã ở đúng vị trí, bác sĩ xạ trị để bạn một mình trong phòng khoảng từ 15 đến 30 phút để họ tránh tiếp xúc với bức xạ. Các bác sĩ xạ trị theo dõi bạn cẩn thận trên màn hình tivi (CCTV) và có thể nói chuyện với bạn thông qua một máy liên lạc.
Họ thường chụp x-quang trước khi bạn được điều trị, để đảm bảo đúng vị trí và được gọi là xạ trị có hướng dẫn của hình ảnh (IGRT: Image-guided radiotherapy). Bạn có thể chụp X-quang trước mỗi lần điều trị hoặc mỗi tuần một lần.
Khi thực hiện xạ trị, bạn không cảm thấy đau, nhưng bạn có thể cảm thấy không thoải mái vì chiếc ghế rất cứng và tiếng bíp phát ra từ chiếc máy.
VI. Tác dụng phụ có thể xảy ra
Phương pháp xạ trị conformal nhằm giảm tác dụng phụ. Bởi phương pháp này giảm lượng mô bình thường phải tiếp xúc với bức xạ. Nhưng bạn vẫn có thể gặp một số tác dụng phụ.
Như với bất kỳ phương pháp xạ trị chùm tia bên ngoài, các tác dụng phụ chỉ ảnh hưởng đến phần cơ thể được xạ trị.
Mời bạn xem thêm các bài viết cùng chủ đề:
Cập nhật ngày 29/03/2020
Tham khảo nguồn: Conformal radiotherapy
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
