Dịch thuật: Đức Huy – Minh Đạt – Bá Tùng – Phan Hiếu
(SCI Blog) – Xạ trị bằng dây là một dạng xạ trị (bên) trong. Đây là phương pháp được sử dụng trong nhiều dạng ung thư như ung thư vú, tuyến tiền liệt, vòm họng… Trong liệu pháp này, một dây có kích thước nhỏ hay một ống rỗng mang kim loại phóng xạ sẽ được đưa vào gần khối u bên trong cơ thể. Bức xạ sẽ giúp tiêu diệt khối u và dây phóng xạ sẽ được rút ra sau đó. Trong quá trình điều trị, bạn sẽ được cách ly để tránh ảnh hưởng đến những người xung quanh. Những tác dụng phụ sau điều trị phụ thuộc vào vị trí mà bạn được xạ trị.
Đây là dạng xạ trị trong sử dụng dây, ống và kim có bức xạ. Dây phóng xạ có thể chữa trị các dạng ung thư như ung thư vú và miệng.
Xạ trị bằng dây có thể chữa được dạng ung thư nào?
Trong xạ trị trong có thể sử dụng dây kim loại, ống và kim có bức xạ để thực hiện xạ trị.
Đây không phải là liệu pháp điều trị được ứng dụng phổ biến. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, dạng điều trị này được áp dụng cho một số dạng ung thư:
- Miệng hoặc môi
- Tuyến tiền liệt
- Vòm họng (Phần giữa cổ họng và mũi)
- Vú
- Âm đạo
- Thực quản
- Phổi
- Dương vật
- Niệu đạo (Ống từ bàng quang ra ngoài cơ thể)
Thực hiện xạ trị bằng dây
Bác sĩ sẽ đưa một dây phóng xạ rất mảnh vào gần khối u bên trong cơ thể. Họ cũng có thể sử dụng kim hoặc ống rỗng nhỏ, sau đó đặt kim loại phóng xạ vào trong những ống này. Bạn sẽ được gây mê hoặc gây tê tại chỗ trong suốt quá trình này.
Bạn sẽ được chụp X-Quang nhằm đảm bảo dây phóng xạ được đặt đúng vị trí. Đây có thể là dạng xạ trị duy nhất mà bạn cần thực hiện. Hoặc bạn cũng có thể phải thực hiện thêm một số phương pháp xạ trị bên ngoài.
Mời bạn xem thêm:
Trong quá trình mang dây phóng xạ trong người, bạn cần ở trong phòng cách ly. Nhân viên và người thăm bệnh cần tuân theo những quy trình an toàn cho đến khi dây đó được rút ra. Giai đoạn này thường là 3 đến 4 ngày, nhưng cũng có khi kéo dài đến cả tuần, phụ thuộc vào vị trí bạn đang được xạ trị.
Dây phóng xạ trong miệng
Dây phóng xạ nằm trong miệng sẽ khiến bạn không cảm thấy thoải mái. Điều này sẽ khiến việc ăn và nói chuyện trở nên khó khăn.
Trong khi dây vẫn còn được đặt trong miệng, bạn cần sử dụng thức ăn mềm hoặc dinh dưỡng ở dạng lỏng. Điều dưỡng sẽ hướng dẫn bạn cách vệ sinh bằng nước súc miệng.
Đối mặt với sự cách ly
Bạn cần ở một mình trong phòng, hạn chế tiếp xúc với người khác vì bức xạ từ dây có thể gây ảnh hưởng đến những người xung quanh.
Bạn có thể cảm thấy cô đơn hay lo sợ. Bạn có thể trò chuyện với điều dưỡng và họ có thể giúp bạn trấn an tinh thần.
Đem theo những món quen thuộc có thể khiến căn phòng trở nên thân thuộc hơn. Sách, tranh ảnh, một hay hai vật trang trí có thể giúp căn phòng sáng sủa hơn.
Bạn cũng có thể đem theo điện thoại, máy tính bảng hay máy nghe nhạc để khiến thời gian trôi qua nhanh hơn. Bạn cũng nên giữ liên lạc với bạn bè và gia đình của mình.
Rút dây
Bác sĩ và điều dưỡng sẽ rút dây sau khi bạn đã có đủ chính xác lượng xạ trị. Thời gian thực hiện là:
- Sau 30 đến 40 phút
- Sau 2 ngày, nếu đây là liệu pháp điều trị tăng cường cho xạ trị bên ngoài
- Trong vòng 1 tuần nếu đây là liệu pháp điều trị duy nhất
Trước khi rút dây, bạn sẽ được sử dụng thuốc giảm đau, dạng viên hoặc dạng khí. Hoặc bạn sẽ được gây mê hoặc gây tê tại chỗ.
Tác dụng phụ của xạ trị bằng dây
Bạn sẽ cảm thấy đau trong vòng 2 đến 3 tuần sau khi dây được rút ra. Điều dưỡng sẽ hỗ trợ thuốc giảm đau để bạn sử dụng.
Bạn sẽ được một thành viên của nhóm điều trị sẽ cho biết về những tác dụng phụ khác, phụ thuộc vào vị trí được xạ trị.
Cập nhật ngày 29/03/2020
Tham khảo nguồn: Radiotherapy wires
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
