Dịch thuật: Quách Phương Đông, Minh Phạm, Phan Hiếu
Buồn nôn là cảm giác muốn nôn ra, nôn là cách cơ thể tống ra ngoài những gì trong dạ dày. Khi buồn nôn, cơ thể có thể tiết nhiều nước bọt, nhịp tim nhanh hơn, hoặc cảm thấy chóng mặt, mê sảng…
Buồn nôn xảy ra khi trung tâm nôn ở não nhận được các tín hiệu từ dạ dày, giác quan (vị giác và khứu giác), cảm xúc (sợ hãi, lo lắng)… Hậu quả của các triệu chứng buồn nôn và nôn thường là sụt cân, ăn mất ngon, mệt mỏi, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày…
Triệu chứng buồn nôn
Buồn nôn là một cảm giác không hề dễ chịu. Bạn thường cảm thấy khó chịu ở cổ họng và dạ dày. Và bạn cũng có thể không thực sự muốn nôn.
Khi cảm thấy buồn nôn, bạn cũng có thể:
- Cảm thấy chóng mặt hoặc mê sảng.
- Tiết nhiều nước bọt (nhổ) hơn bình thường.
- Nhịp tim nhanh hơn.
- Toàn thân toát mồ hôi lạnh.
- Không muốn ăn hay uống.
Nôn đồng nghĩa với việc cơ bụng của bạn thắt chặt lại, buộc bất kỳ thực phẩm hoặc chất lỏng nào trong dạ dày của bạn lên ngược cổ họng và ra khỏi miệng. Bạn có thể cảm thấy bị buồn nôn trước khi điều này xảy ra, nhưng không phải lúc nào cũng vậy.
Tại sao bạn cảm thấy buồn nôn?
Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra triệu chứng buồn nôn. Xét về mặt sinh lý, buồn nôn tức nghĩa là cơ thể bạn đang cố gắng loại bỏ những vật lạ từ bên trong dạ dày.
Một phần của bộ não được gọi là trung tâm nôn điều khiển cảm giác buồn nôn. Trung tâm nôn nằm trong thân não.
Bạn có thể có cảm giác buồn nôn nếu trung tâm nôn nhận được các tín hiệu từ:
- Một phần khác của não gọi là vùng kích hoạt thụ thể hóa học (CTZ).
- Dạ dày của bạn.
- Tai trong của bạn – gây ra bởi sự chuyển động hoặc do chóng mặt (đó là cảm giác mất thăng bằng).
- Các giác quan của bạn – đặc biệt là vị giác và khứu giác.
- Cảm xúc của bạn – sợ hãi hoặc lo lắng có thể khiến bạn buồn nôn.
Thuốc hóa trị làm cho cơ thể bạn giải phóng các hóa chất báo hiệu giữa các dây thần kinh. Chúng được gọi là chất dẫn truyền thần kinh và bao gồm serotonin. Những hóa chất này kích thích vùng kích hoạt chemoreceptor (CTZ) và trung tâm nôn.
Thuốc chống nôn có thể ức chế các chất này và ngăn chặn các tín hiệu của chúng. Vì vậy, có thể giúp bạn giảm bớt cảm giác buồn nôn.
Chúng ta không biết nhiều về việc kiểm soát cảm giác buồn nôn. Có lẽ nó được điều khiển bởi một phần của hệ thống thần kinh điều hòa những thứ chúng ta không nghĩ đến, như hơi thở.
Buồn nôn và nôn
Triệu chứng nôn hay buồn nôn có thể gây ra một số hậu quả như:
- Ăn mất ngon.
- Giảm cân.
- Thay đổi chất lỏng trong cơ thể của bạn có thể dẫn đến mất nước.
- Mệt mỏi.
- Gián đoạn cuộc sống hàng ngày của bạn.
Cập nhật 22/06/2019
Tham khảo About sickness
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
