Dịch thuật: Minh Phạm, Lê Khương
(SCI Blog) – Tràn dịch ổ bụng là một trong những triệu chứng thường thấy trong bệnh lý ung thư. Sau đây là những định nghĩa, nguyên nhân và những thủ thuật liên quan đến tràn dịch ổ bụng.
Từ ngữ chuyên ngành của sự tích tụ chất lỏng trong bụng là cổ trướng.
Bụng chứa nhiều cơ quan, bao gồm dạ dày, ruột, tuyến tụy, gan, lá lách và thận.
Có một màng bao (phúc mạc) xung quanh các cơ quan này. Màng bao này được tạo thành từ 2 lớp. Một lớp phủ lên thành bụng. Một lớp bao phủ các cơ quan.
Các lớp tạo ra một lượng nhỏ chất lỏng để các cơ quan trong bụng có thể di chuyển trơn tru.
Đôi khi chất lỏng tích tụ giữa 2 lớp, khiến bụng phình ra. Hiện tượng này có thể gây nhiều khó chịu cho bệnh nhân.
Sự tụ dịch bất thường này được gọi là cổ trướng.
Nguyên nhân của cổ trướng
Ung thư có thể gây ra cổ trướng bao gồm:
- Bệnh ung thư buồng trứng;
- Ung thư vú;
- Ung thư ruột;
- Ung thư dạ dày;
- Ung thư tuyến tụy;
- U trung biểu mô trong phúc mạc;
- Ung thư phổi;
- Ung thư gan;
- Ung thư tử cung.
Chất lỏng có thể tích tụ khi:
- Các tế bào ung thư kích thích niêm mạc bụng và làm cho nó tiết ra quá nhiều chất lỏng
- Các tuyến bạch huyết trong bụng bị tắc nghẽn và không thể dẫn lưu dịch như bình thường
- Ung thư đã lan đến gan và làm tăng áp lực trong các mạch máu gần đó, khiến chất lỏng bị đẩy ra ngoài
- Gan không tạo ra đầy đủ các protein trong máu, từ đó chất dịch trong máu rò rỉ ra khỏi tĩnh mạch vào khoang bụng
Các điều kiện khác có thể gây ra chất lỏng trong bụng bao gồm:
- Bệnh gan;
- Bệnh tim.
Các triệu chứng của cổ trướng là gì?
Chất lỏng gây cổ trướng có thể làm cho bụng cảm thấy căng và rất khó chịu. Nó thường phát triển trong một vài tuần nhưng có thể xảy ra trong một vài ngày.
Chất lỏng gây áp lực lên các cơ quan khác trong vùng bụng và có thể dẫn đến:
- quần áo cảm thấy chặt hơn hoặc cần một kích thước vành đai lớn hơn;
- đầy hơi;
- đau bụng;
- đau lưng;
- khó ngồi thoải mái và di chuyển xung quanh;
- ăn mất ngon;
- khó tiêu;
- táo bón;
- cần đi tiểu thường xuyên;
- khó thở;
- mệt mỏi và yếu đuối (mệt mỏi)
Mời bạn xem thêm:
Xét nghiệm
Bạn có thể có các xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân gây cổ trướng.
Bác sĩ kiểm tra bạn và hỏi về các triệu chứng của bạn. Họ cũng có thể yêu cầu bạn thực hiện:
- siêu âm
- xét nghiệm máu để kiểm tra sức khỏe tổng quát của bạn và gan và thận của bạn hoạt động tốt như thế nào
- chụp CT
- chọc dò chất lỏng lấy từ bụng của bạn để kiểm tra các tế bào ung thư hoặc nhiễm trùng.
Mời bạn xem thêm:
Bác sĩ sẽ đặt một cây kim nhỏ vào bụng của bạn để lấy ra một mẫu chất lỏng. Quá trình chọc dò này có thể được hướng dẫn bởi siêu âm bụng. Thủ thuật này có thể gây khó chịu nhưng thường sẽ không gây đau đớn.
Bác sĩ sử dụng một ống tiêm để rút ra một lượng chất lỏng để gửi đến phòng thí nghiệm. Trong phòng thí nghiệm, họ sẽ kiểm tra chất lỏng này dưới kính hiển vi để tìm tế bào ung thư.
Cập nhật ngày: 08/12/2020
Tham khảo nguồn: About fluid in the abdomen
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
