Dịch thuật: Trọng Tuấn, Hoàng Khang, Đức Hạnh
(SCI Blog) – Hút thuốc lá có nguy cơ gây nên những bệnh ung thư khác nhau như ung thư miệng, hầu, họng, mũi và xoang, thanh quản, thực quản, gan, tụy, dạ dày, thận, ruột, buồng trứng, lá lách, bóng đái, cổ tử cung và một số loại bệnh bạch cầu. Những hóa chất trong khói thuốc đi vào máu và có thể ảnh hưởng lên toàn bộ cơ thể. Thời gian hút thuốc càng lâu, nguy cơ mắc ung thư càng cao. Khói thuốc là một hỗn hợp những độc tố có hại cho cơ thể, làm tổn hại đến ADN tế bào và việc tích lũy những tổn hại này dẫn đến ung thư. Hút thuốc kết hợp với uống rượu cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư cao gấp 3 lần so với không hút thuốc, uống rượu. Thuốc lá không khói cũng có khả năng gây ung thư. Vì vậy, hãy bỏ thuốc ngay hôm nay.
Hút thuốc lá là một trong những nguy cơ gây ung thư cao nhất tại Anh và trên thế giới. Những hóa chất trong khói thuốc đi vào máu và có thể sau đó ảnh hưởng lên toàn bộ cơ thể, đây là lý do vì sao khói thuốc gây ra nhiều loại ung thư khác nhau.Ngưng hút thuốc lá hoàn toàn là cách tốt nhất có lợi cho sức khỏe và có nhiều cách giúp bạn có thể bỏ hút thuốc lá.
Cơ thể chúng ta được “thiết kế” để đối phó với một số ít nguy hại, nhưng thường không thể đối phó với lượng hóa chất có hại trong khói thuốc lá.
I. Loại ung thư do hút thuốc lá gây ra.
Mối quan hệ giữa hút thuốc lá và ung thư rất rõ ràng. Hút thuốc gây ra ít nhất 15 loại ung thư khác nhau.
Hút thuốc lá gây ra khoảng 7 trong 10 ung ca thư phổi tại Anh và cũng là nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong do ung thư.
Hút thuốc gây ra những loại ung thư khác nhau như miệng, hầu, họng, mũi và xoang, thanh quản, thực quản, gan, tụy, dạ dày, thận, ruột, buồng trứng, lá lách, bóng đái, cổ tử cung và một số loại bệnh bạch cầu.
Hút thuốc lá cũng gây ra một số bệnh như bệnh tim mạch, nhiều loại bệnh phổi khác nhau.
II. Nguy cơ ung thư từ việc hút thuốc lá.
Bạn hút thuốc lá càng nhiều mỗi ngày thì nguy cơ mắc ung thư càng cao. Vì vậy, bạn đừng bao giờ trì hoãn việc ngừng hút thuốc lá. Hãy đến gặp ngay bác sĩ của bạn để được tư vấn “cai” hút thuốc lá.
Giảm lượng thuốc lá bạn hút mỗi ngày là bước đầu tiên. Số năm bạn hút thuốc lá ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguy cơ ung thư của bạn. Ví dụ, hút thuốc 1 gói 1 ngày trong 40 năm nguy hiểm hơn hút thuốc 2 gói 1 ngày trong 20 năm.
Một nguyên cứu cho thấy, bạn hút khoảng 15 điếu thuốc lá sẽ dẫn đến sự thay đổi ADN, điều đó hình thành một tế bào ung thư trong cơ thể bạn. Tuy nhiên, cách tốt nhất để giảm nguy cơ của bạn là hãy ngừng hút thuốc lá hoàn toàn.
2.1. Những hóa chất trong khói thuốc lá gây ra ung thư như thế nào?
Những hóa chất trong khói thuốc lá khi được kết hợp với nhau có thể gây tác hại cho cơ thể:
(Mời bạn nhấp vào từng đề mục phía dưới để tìm hiểu chi tiết hơn nhé!)
Một vài hóa chất được tìm thấy gây tổn hại ADN:
ADN là phân tử mang thông tin di truyền quy định mọi hoạt sống cơ thể. Nếu ADN bị sai hỏng, nó có thể gây ra lỗi. Ví dụ, một hóa chất như benzo(a)pyrene gây sai hỏng đặc biệt lên một phần của ADN có chức năng bảo vệ tế bào bình thường không bị biến đổi thành tế bào ung thư.
Những hoá chất trong khói thuốc lá sẽ nguy hiểm hơn nhiều khi ở dạng hỗn hợp.
Ví dụ, crom có thể làm cho các chất độc khác kết dính mạnh hơn vào DNA. Vì thế, nhiều khả năng những tế bào sai hỏng cuối cùng sẽ trở thành tế bào ung thư.
Những hóa chất trong khói thuốc gây hại cho hệ thống thải bỏ độc tố của cơ thể, vì thế những người hút thuốc ít có khả năng thải độc tố ra khỏi cơ thể hơn những người có phổi và máu khỏe mạnh.
Mỗi điếu thuốc có thể làm sai hỏng ADN và dần dần sự tích tụ những sai hỏng trong tế bào có thể dẫn đến đột biến ung thư.
2.2. Rượu làm nghiêm trọng hơn các tác hại của thuốc lá
- Rượu cũng là nguyên nhân gây ra ung thư. Tuy nhiên, khi kết hợp với nhau, rượu và thuốc lá có tác hại gây ung thư nhiều hơn tác hại chỉ một trong hai loại.
- Nhiều nghiên cứu cho thấy những người hút thuốc và uống rượu có nguy cơ cao mắc ung thư miệng và cổ họng .
Mời bạn xem thêm:
Một đánh giá cho thấy rằng những người chỉ uống rượu có nguy cơ mắc ung thư bằng một phần ba so với người không uống rượu. Trong khi đó, những người hút thuốc lá hoặc đã từng hút thuốc lá đồng thời uống rượu có nguy cơ mắc ung thư cao gấp 3 lần so với người uống rượu nhưng không hút thuốc lá.
- Tác hại của hút thuốc kết hợp với tác hại của uống rượu làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư theo nhiều cách khác nhau.
Rượu có thể giúp cho những độc tố từ khói thuốc lá dễ dàng đi qua miệng và cổ họng, hoà tan vào máu, tác động đến các cơ quan trong cơ thể, khiến việc hút thuốc lá trở nên nguy hại hơn.
2.3. Thuốc lá không khói có làm tăng nguy cơ ung thư không?
Thuốc lá không khói bao gồm nhiều sản phẩm có thể sử dụng theo nhiều cách khác nhau: nhai (thuốc lá dạng nhai), hút (thuốc lá dạng uống) hoặc hít (thuốc lá dạng hít).
Thuốc lá không khói cũng gây ung thư. Ví dụ, những người hút thuốc lá không khói với cùng liều lượng cũng sẽ có nguy cơ ung thư do những nitromines gây ung thư (TSNA) như những người hút thuốc lá truyền thống.
‘Betel quid’ hoặc ‘paan’ là một hỗn hợp của trầu (hoặc cau), vôi sống, thảo mộc và gia vị, bọc trong lá trầu và nó phổ biến nhất trong cộng đồng Nam Á. Bản thân lá trầu có thể gây ung thư, do đó, nhai trầu có thể gây ung thư miệng, ngay cả khi không hút thêm thuốc lá.
Snus là một sản phẩm thuốc lá bột ẩm có nguồn gốc từ Thụy Điển. Nó bị cấm ở hầu hết các nước châu Âu, bao gồm cả Vương Quốc Anh. Snus được xử lý sao cho nó chứa ít hơn hàm lượng chất gây hại, đặc biệt là thuốc lá. Không giống như các dạng thuốc lá không khói, các bằng chứng liên quan đến việc sử dụng snus với ung thư là không rõ ràng, tuy nhiên nó cũng có liên quan đến một số loại ung thư như là ung thư tuyến tụy.
Cập nhật ngày 29/03/2020
Tham khảo nguồn: How does smoking cause cancer?
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
