Dịch thuật: Nguyễn Thị Hải, Bá Tùng
(SCI Blog) – Việc thay đổi cân nặng rất thường gặp ở các bệnh nhân ung thư điều trị bằng liệu pháp hormone, điều này đặc biệt nghiêm trọng hơn khi bước vào thời kỳ mãn kinh hoặc mắc một số chứng bệnh khác.
Một số phương pháp điều trị ung thư gây giảm lượng hormone sinh dục trong cơ thể. Những hormone đó bao gồm estrogen và progesterone ở phụ nữ và testosterone ở nam giới. Nồng độ hormone sinh dục thấp đôi khi có thể khiến bạn bị tăng cân.
Sau quá trình mãn kinh, vị trí mà chất béo tích tụ xung quanh cơ thể sẽ thay đổi. Phần mô mỡ tăng thêm có xu hướng tích tụ xung quanh vùng thắt lưng, thay vì ở hông và mông. Sự thay đổi này gây ra bởi sự sụt giảm nồng độ estrogen.
Nhưng tăng cân thường được gây ra bởi sự kết hợp của các yếu tố, bao gồm chế độ ăn uống và tập thể dục. Sự thay đổi về vóc dáng cơ thể có thể được nhận thấy rõ rệt nếu quá trình điều trị ung thư đã thúc đẩy thời kỳ mãn kinh tới sớm hơn ở bệnh nhân hoặc việc điều trị có sự ngăn chặn hoạt động của estrogen.
Thực sự khó có thể đối phó với sự thay đổi vóc dáng cơ thể do nguyên nhân này.
Đối phó với sự thay đổi trọng lượng cơ thể
Mời bạn xem thêm:
Bạn có thể áp dụng liệu pháp thay thế hormone (HRT) để kiểm soát các triệu chứng gây ra bởi mức độ hormone sinh dục thấp. Nhưng bạn không thể dùng HRT nếu bạn đang điều trị ung thư vú với liệu pháp nhằm ngăn chặn cơ thể sản xuất hormone sinh dục hoặc ngăn chặn hoạt động của hormone.
Thay đổi về cân nặng có thể ảnh hưởng đến sự tự tin và sự tự ái của bạn. Có thể rất khó để bạn cố gắng thay đổi chế độ ăn uống và bắt đầu tăng cường tập thể dục trong khi bạn không cảm thấy thoải mái. Ngoài ra, phương pháp điều trị ung thư, bao gồm cả phương pháp điều trị bằng hormone có thể khiến bạn mệt mỏi, điều đó sẽ khiến cho việc tập thể dục trở nên khó khăn hơn. Và điều này có thể làm bạn thêm tăng cân.
Mời bạn xem thêm:
Các triệu chứng liên quan đến rối loạn hormone, chẳng hạn như bốc hỏa và đổ mồ hôi, cũng có thể làm cho việc điều chỉnh cân nặng theo ý muốn trở nên khó khăn hơn. Bạn nên thực hiện thay đổi từ từ từng bước một và có thể hỏi thêm tư vấn từ bác sĩ hoặc y tá về các vấn đề đang xảy ra với bạn.
Sự liên hệ giữa việc tập thể dục, khối lượng cơ bắp và tăng cân
Thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh hơn và hoạt động thể chất nhiều hơn có thể giúp bạn duy trì cân nặng bình thường.
Hoạt động thể chất có thể giúp duy trì sức mạnh cơ bắp, nhưng bạn nên luyện tập cân bằng hai yếu tố bao gồm tập luyện các bài tập aerobic và tập luyện tăng sức bền cũng như sự dẻo dai cho cơ thể.
Aerobic là những bài tập có cường độ trung bình được thực hiện trong thời gian dài làm cho tim và phổi của bạn hoạt động nhanh hơn để cung cấp nhiều oxy hơn cho cơ bắp, ví dụ như đi bộ hoặc làm vườn.
Các bài tập tăng cường sự dẻo dai và sức bền bao gồm tập tạ và bơi lội. Các bài tập này khiến bạn phải sử dụng cơ bắp của mình để nâng một vật nặng hoặc chống lại lực cản của nước từ đó giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp.
Bạn hãy hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc y tá chuyên khoa trước khi bạn bắt đầu tập luyện nếu bạn không thể vận động bình thường. Họ có thể giúp bạn tìm ra những bài tập tốt nhất cho bạn.
Ngoài việc giúp tăng cường cơ bắp thì hoạt động thể chất cũng giúp bạn kiểm soát cân nặng. Bạn không nhất thiết phải đi đến các phòng tập thể dục, mà bạn có thể thực hiện lồng ghép nó vào trong các hoạt động thường nhật của mình. Ví dụ, bạn có thể xuống trước một trạm dừng xe trước khi bạn cần, làm vườn cũng giúp bạn vận động hoặc đi bộ theo nhóm. Tại một số bệnh viện, các phòng tập thể dục được trang bị sẵn cho bệnh nhân ung thư. Bạn nên hỏi các nhân viên y tế để có được các thông tin này.
Bạn nên cố gắng duy trì hoạt động thể chất trong khoảng 30 phút 5 ngày một tuần. Bác sĩ có thể sẽ kiểm tra lượng cholesterol trong máu và sức khỏe tim của bạn trước khi bạn bắt đầu một kế hoạch tập thể dục. Điều này rất quan trọng nếu bạn mắc các chứng bệnh khác như tiểu đường hoặc bạn đang thừa cân.
Các liệu pháp điều trị liên quan tới hormone có thể làm giảm mật độ xương, làm tăng nguy cơ gãy xương. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ nếu như bạn đang có hoặc đang lo lắng về các triệu chứng liên quan tới xương.
Ăn một chế độ ăn uống cân bằng lành mạnh có thể giúp bạn duy trì cân nặng hợp lý. Việc ăn uống lành mạnh có thể giúp bạn giảm cân hoặc tăng đạt mức mà bạn mong muốn.
Cập nhật ngày: 13/06/2020
Tham khảo nguồn Weight changes
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
