Dịch thuật: Nguyễn Thị Hải, Trần Lý, Anh Khương
(SCI Blog) – Bài viết cung cấp kiến thức bạn cần biết về tầm quan trọng khi duy trì cân nặng trong quá trình xạ trị và các phương pháp giúp tránh sụt cân khi xạ trị vùng đầu cổ.
Sụt cân
Trong quá trình xạ trị vùng đầu cổ, bạn có thể sẽ bị sụt cân. Tuy nhiên các bác sĩ điều trị có thể tư vấn cho bạn cách để duy trì cân nặng cần thiết.
Tại sao xạ trị vùng đầu cổ lại gây sụt cân?
Xạ trị vùng đầu và cổ có thể gây sụt cân vì bệnh nhân sẽ mắc phải các triệu chứng sau:
- Đau miệng hoặc khô miệng;
- Chán ăn;
- Thay đổi vị giác trong quá trình điều trị;
- Khó nuốt do đau hoặc sưng cổ họng.
Những triệu chứng này đối với đa số bệnh nhân là tạm thời và họ dần trở lại bình thường khi điều trị kết thúc. Nhưng đối với một số người, các triệu chứng kể trên có thể kéo dài vĩnh viễn. Hiện nay có nhiều phương pháp có thể giúp bệnh nhân duy trì cân nặng trong quá trình xạ trị.
Tại sao duy trì cân nặng lại là một yếu tố quan trọng?
Trước khi bắt đầu xạ trị , các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám tổng quát cho bạn. Lên kế hoạch điều trị cần hết sức cẩn thận và chính xác dựa trên chỉ số cơ thể của chính bạn. Điều này có nghĩa là, nếu bạn bị giảm cân hoặc tăng cân trong quá trình điều trị, lượng phóng xạ mà tế bào ung thư và những tế bào khỏe mạnh lân cận nhận được đều bị thay đổi so với phác đồ đã lên trước đó.
Chính vì vậy, duy trì cân nặng trong quá trình điều trị là rất quan trọng. Trong trường hợp, bạn sụt cân quá nhanh, các bác sĩ sẽ phải xác định hiệu quả của phác đồ điều trị hiện tại và xem xét có cần điều chỉnh phác đồ điều trị dựa trên chỉ số cơ thể tại thời điểm đó hay không?
Thêm vào đó, sụt cân quá nhiều sẽ khiến cho bạn yếu và mệt mỏi hơn rất nhiều.
Đối phó với sụt cân
Để ngăn chặn sụt cân, bạn nên cố gắng duy trì chế độ ăn uống tốt nhất có thể trong quá trình xạ trị. Những tác dụng phụ của xạ trị kể trên có thể không xảy ra ngay tại tuần đầu tiên hoặc một điểm thời gian xác định, cho nên miễn là khi bạn còn cảm thấy ăn ngon miệng, hãy cố gắng ăn chế độ bình thường nhất của mình.
Bạn có thể nhờ đến sự tư vấn của chuyên gia dinh dưỡng mỗi tuần trong quá trình điều trị. Họ sẽ có thể tư vấn cho bạn về những thực phẩm giúp bạn cảm thấy dễ ăn hơn. Ngoài ra, họ cũng có thể kê đơn hoặc yêu cầu bác sĩ điều trị kê đơn các loại thực phẩm bổ sung dinh dưỡng, ví dụ như đồ uống có hàm lượng calo cao để giúp bạn duy trì cân nặng. Bạn cũng cần nhớ uống nhiều nước hoặc bất kỳ loại nước nào khác.
Các bác sĩ điều trị sẽ có thể kê toa thuốc giảm đau mạnh nếu cơn đau ở cổ họng khiến quá trình ăn uống của bạn khó khăn.
Bạn nên cố gắng không uống rượu (đặc biệt là rượu mạnh) hoặc hút thuốc trong quá trình điều trị vì chúng sẽ có thể làm cho cơn đau miệng và cổ họng trở nên trầm trọng hơn nữa.
Trong trường hợp ăn uống đối với bạn trở nên quá khó khăn, các bác sĩ có thể thể áp dụng một số phương pháp sau:
- Truyền chất dinh dưỡng bằng cách truyền nhỏ giọt vào tĩnh mạch hoặc truyền qua ống thông từ xuống mũi xuống dạ dày;
- Truyền chất dưỡng bằng ống thông qua thành bụng vào dạ dày (còn được gọi là ống thông dạ dày ra da qua nội soi hoặc ống PEG).
Mời bạn xem thêm:
Một số bệnh viện sẽ thực hiện đặt ống truyền dinh dưỡng cho bệnh nhân trước khi bắt đầu xạ trị để hạn chế việc sụt cân quá nhiều ở bệnh nhân. Tuy nhiên, không phải bệnh viện nào cũng thực hiện việc này.
Mời bạn xem thêm các bài viết cùng chủ đề:
Cập nhật ngày 25/03/2020
Tham khảo nguồn: Weight loss-head and neck radiotherapy
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
