Dịch thuật: Phan Hiếu, Quỳnh Như
(SCI Blog) – Rụng tóc hay tóc thưa đi là một tác dụng phụ thường gặp khi điều trị ung thư. Đối với các phương pháp như xạ trị, liệu pháp chữa trị bằng hóc môn, thuốc điều trị ung thư nhắm trúng đích, liệu pháp điều trị hệ miễn dịch thì vẫn chưa có cách thức để giảm tóc rụng. Nhưng đối với hóa trị thì người ta thường dùng biện pháp làm mát da đầu.
Rụng tóc hay thưa đi là một tác dụng phụ thường gặp khi điều trị ung thư
Do hóa chất nên tóc rụng hoặc trở nên thưa. Liệu pháp hóc môn, thuốc điều trị ung thư nhắm trúng đích và liệu pháp điều trị miễn dịch thường gây ra tình trạng tóc thưa dần đi. Nhưng một số bệnh nhân có thể bị mất hết tóc.
Đối với xạ trị thì bệnh nhân chỉ bị mất tóc ở phần cơ thể được điều trị, những phần khác không bị ảnh hưởng.
Thuốc trị ung thư
Bạn có thể rụng tóc tùy thuộc vào:
- Loại thuốc hoặc kết hợp thuốc điều trị
- Liều dùng
- Sự nhạy cảm đối với các thành phần của thuốc
- Thuốc được điều trị trong quá khứ
Những loại thuốc này có thể gây ra:
- Tóc mỏng và thưa đi
- Tóc rụng một mảng hay nhiều mảng
- Rụng tóc hoàn toàn
Rụng tóc hoàn toàn có thể diễn ra từ từ hoặc rất nhanh khi tóc rụng từng mảng
Lông mi, lông mày và lông ở các vùng khác trên cơ thể có thể cũng rụng hoặc thưa đi. Ví dụ như: vùng dưới cánh tay, vùng ngực hay bộ phận sinh dục.
Hóa trị
Thuốc hóa trị giết chết các tế bào đang phát triển như tế bào ung thư. Nhưng các tế bào bình thường như nang tóc cũng chứa nhiều tế bào phát triển. Đây chính là nguyên nhân gây rụng tóc khi bệnh nhân sử dụng hóa trị.
Không phải tất cả các loại thuốc hóa trị đều gây rụng tóc. Một vài loại không hề gây rụng tóc hoặc chỉ làm tóc hơi thưa đi một chút thôi. Hiện tượng rụng tóc sẽ bắt đầu diễn ra từ 1 đến 3 tuần sau điều trị
Tóc sẽ mọc trở lại khi bạn kết thúc điều trị. Tuy nhiên, ở một số bệnh nhân tóc không thể mọc lại hoặc chỉ mọc lại một phần bởi vì liều dùng một loại thuốc đặc trị quá cao.
Có thể cần nhiều tháng để tóc mọc trở lại. Tóc mới có thể giống như ban đầu hoặc thay đổi như dày hơn hay mỏng hơn, màu khác hoặc xoăn hơn.
Thuốc điều trị ung thư nhắm trúng đích và liệu pháp điều trị miễn dịch
Thuốc điều trị ung thư nhắm trúng đích và liệu pháp điều trị miễn dịch có thể gây ra vấn đề về tóc ở mức độ khác nhau. Một số loại làm chậm mọc tóc, tóc thưa và khô đi, tóc dễ gãy. Một số loại gây rụng tóc hoàn toàn, quá trình này thường diễn ra sau điều trị trong vòng nhiều tuần đến 2 hay 3 tháng.
Thay vì rụng tóc, một số loại thuốc điều trị ung thư nhắm trúng đích lại gây ra hiện tượng lông tóc phát triển nhanh ở những vùng không mong muốn, như ở mặt hoặc lông mi quá dài và xoăn
Hãy trao đổi với bác sĩ hoặc điều dưỡng nếu quá trình điều trị gây ra hiện tượng trên, để được hướng dẫn loại bỏ chúng an toàn. Ví dụ định kỳ vài tuần, bạn có thể nhờ người khác hoặc tự mình cắt lông mi giúp để tránh chúng tổn thương mắt.
Liệu pháp chữa trị bằng hóc môn
Liệu pháp chữa trị bằng hóc môn có thể gây ra hiện tượng tóc thưa đi. Và hiện tượng này sẽ giảm dần trong 1 năm sau điều trị.
Ở một số bệnh nhân, tóc không dày hơn cho đến 1 vài tuần sau điều trị
Hỏi bác sĩ hoặc điều dưỡng, nếu bạn bị rụng tóc.
Mời bạn tham khảo thêm một số tác dụng phụ của liệu pháp Hóc môn:
Xạ trị
Xạ trị thường gây ra hiện tượng rụng lông/ tóc ở những phần cơ thể được điều trị trực tiếp với tia phóng xạ. Mức độ tùy thuộc vào kích thước khu vực được điều trị và liều lượng phóng xạ.
Xạ trị ở vùng đầu luôn luôn gây ra hiện tượng rụng tóc. Bạn thường bị rụng tóc ở vùng tiếp xúc trực tiếp với tia phóng xạ chỗ tia đi vào và đi ra.
Mời bạn xem thêm:
Tóc sẽ mọc lại sau đó. Nhưng một vài bệnh nhân thì sẽ mất tóc vĩnh viễn, bởi vì liều lượng xạ trị cao. Hãy hỏi bác sĩ về trường hợp của bạn.
Có thể mất hơn 6 tháng sau khi xạ trị để tóc mọc trở lại. Ban đầu, tóc mọc lại có thể bị loang lổ và ở một số bệnh nhân thì tình trạng đó không cải thiện.
Giảm rụng tóc khi hóa trị
Một số bệnh nhân muốn tìm cách giảm tóc rụng khi tham gia điều trị. Đối với các phương pháp như xạ trị, liệu pháp chữa trị bằng hóc môn, thuốc điều trị ung thư nhắm trúng đích, liệu pháp điều trị hệ miễn dịch thì vẫn chưa có cách thức để giảm tóc rụng. Nhưng đối với hóa trị thì người ta thường dùng biện pháp làm mát da đầu.
Làm mát da đầu
Làm mát da đầu có thể giảm đáng kể lượng tóc rụng.
Làm mát da đầu giúp da đầu giảm nhiệt độ, do đó giảm lượng máu lưu thông đến da đầu và giảm lượng thuốc tiếp xúc với nang tóc. Như vậy, do nang tóc tiếp xúc ít với thuốc nên giảm lượng tóc chết và gãy rụng.
Có vài phương pháp làm mát da đầu, như:
- Nón làm mát – Bạn đội chiếc mũ có gel làm mát.
- Hệ thống làm mát – Bạn đội chiếc mũ được gắn với các ống và máy bơm, chất lỏng được chuyển hóa thành hơi mát và dẫn lên chiếc mũ.
Bạn có thể hỏi bác sĩ hay điều dưỡng về các hình thức làm mát da đầu ở nơi bạn điều trị (nếu có).
Cập nhật ngày: 28/07/2020
Tham khảo nguồn: Hair loss, thinning and cancer treatment
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
