Dịch thuật: Thảo Trinh, Anh Thư, Bá Tùng
(SCI Blog) – Phẫu thuật trong một số các bệnh ung thư khác nhau có thể ảnh hưởng tới đời sống và quan hệ tình dục của bạn. Các phẫu thuật này bao gồm:
– Phẫu thuật tuyến tiền liệt
– Phẫu thuật ruột và trực tràng
– Phẫu thuật loại bỏ bàng quang
– Phẫu thuật loại bỏ tất cả các phần của dương vật
– Phẫu thuật loại bỏ cả hai tinh hoàn
– Phẫu thuật loại bỏ các hạch lympho từ phía sau bụng
Phẫu thuật tuyến tiền liệt
Phẫu thuật tuyến tiền liệt có thể gây nên những thay đổi nghiêm trọng ảnh hưởng tới đời sống tình dục của bạn. Những điều này bao gồm xuất tinh và các vấn đề về sinh sản cùng với những khó khăn trong việc cương.
Xuất tinh và những vấn đề sinh sản
Nếu bạn đã được loại bỏ tuyến tiền liệt (cắt bỏ tuyến tiền liệt toàn phần), bạn sẽ không thể sản xuất tinh dịch được nữa. Đây là do tuyến tiền liệt và những túi tinh đã được cắt bỏ. Tinh hoàn vẫn sẽ tạo ra những tế bào tinh trùng nhưng chúng sẽ bị tái hấp thu vào trong cơ thể của bạn. Vì vậy, bạn vẫn có thể đạt khoái cảm, nhưng nó sẽ được gọi là “cực khoái khô”.
Một số người đàn ông nói rằng cực khoái khô không có tinh dịch vẫn cảm thấy như bình thường, hay thậm chí còn tuyệt hơn so với trước khi phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt. Nhưng một số người khác nói nó ít mãnh liệt và sảng khoái hơn.
Đôi khi nam giới rỉ một ít nước tiểu khi họ đạt khoái cảm. Điều này không gây hại. Nó có thể giúp thông tiểu trước khi quan hệ tình dục, hoặc sử dụng bao cao su. Nếu bạn bị rò rỉ một lượng lớn nước tiểu, bạn có thể quan hệ trong nhà tắm.
Nếu bạn có cực khoái khô, bạn sẽ không thể có con thông qua giao hợp bình thường, bởi vì tinh trùng của bạn không thể đi vào âm đạo của bạn tình. Nếu bạn muốn có con, tinh trùng có thể được lấy ra trữ trước khi phẫu thuật, hay tinh trùng có thể được lấy trực tiếp từ tinh hoàn của bạn sau phẫu thuật. Tinh trùng có thể được sử dụng để trực tiếp thụ tinh trứng của bạn tình hoặc được thụ tinh trong ống nghiệm.
Vấn đề về cương dương
Phụ thuộc vào loại phẫu thuật, sẽ có một rủi ro rằng sẽ rất khó khăn để giữ lại chức năng cương. Đây được gọi là rối loạn cương dương. Nó từng được gọi là liệt dương.
Sau bất kỳ cuộc phẫu thuật nào liên quan tới tuyến tiền liệt bạn có thể có những vấn đề tạm thời với việc cương dương. Những vấn đề này có khả năng trở nên vĩnh viễn nếu bạn phẫu thuật loại bỏ tuyến tiền liệt toàn phần. Hiện đang có một số điều trị có thể giúp với những vấn đề này.
Nếu bạn có cuộc phẫu thuật loại bỏ tuyến tiền liệt toàn phần, bạn có thể muốn yêu cầu bác sĩ phẫu thuật về việc để lại các dây thần kinh. Điều này có nghĩa bác sĩ phẫu thuật sẽ cẩn thận để tránh đụng tới các dây thần kinh kiểm soát sự cương. Những bó thần kinh này bao quanh tuyến tiền liệt. Những cuộc phẫu thuật chừa lại thần kinh chỉ có thể được áp dụng cho những người ở giai đoạn rất sớm của ung thư tuyến tiền liệt và phát triển tới các bó thần kinh. Bạn sẽ ít khả năng có vấn đề cương dương sau khi được để lại các dây thần kinh sau phẫu thuật.
Nếu những bó thần kinh phải bị cắt bỏ trong cuộc phẫu thuật, bạn sẽ không thể có cương dương tự phát sau đó. Nhưng có những điều trị có thể giúp.
Những vấn đề cương dương có thể trở nên rất khó khăn để chấp nhận. Trao đổi với bác sĩ hay chuyên gia điều dưỡng trước khi phẫu thuật có thể giúp ích phần nào.
Phục hồi chức năng dương vật
Phục hồi chức năng dương vật là một chương trình giúp khuyến khích cương dương, ngăn chặn các cơ dương vật co rút và giúp bạn thích nghi với những thay đổi về chức năng và quan hệ tình dục.
Dù bạn đang trong một mối quan hệ hay đang độc thân, có cơ hội để bàn luận về những thay đổi này là điều quan trọng. Tự sướng có thể giúp ích suốt quá trình phục hồi chức năng dương vật.
Một chương trình hồi phục chức năng dương vật có thể bao gồm:
- Uống thuốc;
- Thử sử dụng kem;
- Viên thuốc tiêm vào trụ dương vật;
- Sử dụng bơm chân không (thiết bị hút chân không).
Sẽ có thể mất một khoảng thời gian từ 3 tới 4 năm để có thể cương lại sau cuộc phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt toàn phần.
Liệu pháp hormone có thể được dùng một thời gian sau phẫu thuật. Điều này có thể ảnh hưởng tới khả năng cương của bạn và có thể làm giảm ham muốn tình dục. Khi bạn dừng tiêm hoặc uống thuốc, cương dương có thể cải thiện. Vì vậy giữ cho mô dương vật khỏe mạnh trong quá trình điều trị hormone là rất quan trọng.
Hãy hỏi bác sĩ chuyên gia hay điều dưỡng về chương trình phục hồi chức năng dương vật nếu điều này không được đề cập tới. Nếu họ không thể giúp, họ có thể giới thiệu một bác sĩ khác để cung cấp thông tin cho bạn.
Phẫu thuật ruột hoặc phẫu thuật trực tràng
Đôi khi, phẫu thuật ruột hoặc hậu môn (trực tràng) có thể gây tổn thương thần kinh khiến cho việc cương sau phẫu thuật trở nên khó khăn hơn. Điều này có khả năng cao xảy ra nếu bác sĩ phẫu thuật của bạn phải hoạt động gần các dây thần kinh kiểm soát sự cương dương.
Bạn có thể muốn trao đổi với bác sĩ phẫu thuật về điều này trước khi phẫu thuật. Xạ trị và hóa trị (hay một kết hợp hóa xạ trị) có thể được tiến hành trước phẫu thuật. Những điều trị này tăng cao rủi ro về những thay đổi hay vấn đề tình dục.
Tương tự với những người sau phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt (ở trên), có một số điều trị có thể giúp bạn. Ví dụ, bạn có thể thử sử dụng kem, thuốc tiêm hay bơm chân không để giúp bạn cương.
Phẫu thuật cắt bỏ bàng quang
Nếu bạn mắc ung thư bàng quang bạn có thể phải cắt bỏ bàng quang cùng với tuyến tiền liệt và một phần niệu đạo. Đây được gọi là phẫu thuật cắt bỏ bàng quang triệt để. Phẫu thuật này có nghĩa là bạn sẽ không thể cương được nữa. Bác sĩ phẫu thuật có ráng tránh làm tổn thương các dây thần kinh kiểm soát sự cương dương, nhưng điều này không phải lúc nào cũng khả thi.
Trao đổi với bác sĩ chuyên gia hoặc điều dưỡng nếu bạn thấy mình có những vấn đề cương dương. Có những điều trị bạn có thể làm theo (kem và thuốc tiêm) để giúp bạn cương được.
Phẫu thuật cắt bỏ dương vật bán phần hay toàn phần
Đây là một điều trị cho ung thư dương vật, một loại ung thư rất hiếm gặp. Hầu hết điều trị cho ung thư dương vật sẽ không ảnh hưởng đến đời sống tình dục về mặt thể chất của bạn trong khoảng thời gian dài về sau.
Một số người đã cắt bỏ dương vật (bán phần) vẫn có thể tận hưởng tình dục. Phần còn lại của dương vật vẫn có thể cương và thường đủ lớn để quan hệ tình dục. Phần nhạy cảm nhất của dương vật (đầu dương vật) sẽ bị cắt bỏ. Nhưng bạn vẫn có thể đạt khoái cảm và xuất tinh.
Nhưng nếu bạn phải cắt bỏ toàn bộ dương vật thì đời sống tình dục của bạn sẽ chắc chắn bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này có thể hủy hoại hình ảnh bản thân và những mối quan hệ của một người đàn ông. Một số quyết định từ bỏ mọi hoạt động tình dục sau khi phẫu thuật cắt bỏ dương vật toàn phần. Nhưng với nỗ lực họ vẫn có thể đạt khoái cảm tình dục.
Vuốt ve và chạm vào các khu vực nhạy cảm như bìu và da phía sau bìu có thể dẫn đến cực khoái. Những tưởng tượng tình dục có thể giúp làm đạt được điều này dễ dàng hơn.
Trao đổi về cuộc phẫu thuật
Trao đổi về loại phẫu thuật như thế này có thể khá ngượng. Một số người cảm thấy không thoải mái khi bàn luận về những điều rất cá nhân hoặc riêng tư. Nhưng những chuyên gia làm việc trong lĩnh vực này sẽ rất nhạy với việc này và đã quen dần với việc trao đổi về những vấn đề này. Nếu bạn có thể trao đổi với bạn tình bạn đang cảm thấy như thế nào, nó thường giúp cả hai chấp nhận những thay đổi trong mối quan hệ.
Chuyên gia điều dưỡng và tư vấn viên có những kỹ năng và kinh nghiệm giúp cho bệnh nhân thích nghi sau phẫu thuật cắt bỏ bán phần hay toàn phần. Một số người có thể thấy giúp ích khi trao đổi với một điều dưỡng hay tư vấn viên. Bác sĩ gia đình nên sắp xếp việc này. Hoặc bạn có thể liên lạc với một số tổ chức thường giải quyết những vấn đề về mối quan hệ và vấn đề tình dục.
Phẫu thuật loại bỏ tinh hoàn
Tinh hoàn sản xuất hormone giới tính. Hormone giới tính đem đến cho bạn sự thôi thúc quan hệ tình dục và tạo nên sự cương dương. Cắt bỏ cả hai tinh hoàn đôi lúc được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt. Nếu bạn phải cắt bỏ cả hai tinh hoàn, bạn sẽ không thể cương dương và sẽ giảm ham muốn tình dục. Một số người không còn hứng thú với tình dục nữa.
Nếu bạn bị ung thư tinh hoàn, khả năng cao bạn sẽ phải cắt bỏ một trong hai tinh hoàn. Rất hiếm khi gặp phải trường hợp phải cắt bỏ hai tinh hoàn để điều trị ung thư tinh hoàn. Cắt bỏ một tinh hoàn sẽ không ngăn bạn cương dương. Tinh hoàn còn lại sẽ sản xuất hormone lượng nhiều hơn để bù cho tinh hoàn đã bị cắt bỏ.
Phẫu thuật loại bỏ hạch lympho từ sau bụng
Phẫu thuật loại bỏ hạch lympho từ phía sau bụng gọi là phẫu thuật bóc tách hạch sau phúc mạc. Bạn có thể phải phẫu thuật để điều trị ung thư tinh hoàn hoặc một loại ung thư khác đã xâm lấn đến những hạch lympho này.
Phẫu thuật này thường gây ra xuất tinh ngược. Điều này có nghĩa là khi bạn xuất tinh, tinh dịch và tinh trùng sẽ đi vào bàng quang của bạn thay vì đi ra dương vật.
Xuất tinh ngược không nguy hiểm hay gây hại. Và nó sẽ không ngăn bạn đạt khoái cảm. Nhưng khoái cảm sẽ cảm thấy khang khác vì nó sẽ “khô”. Một số người nói rằng khoái cảm không có tinh dịch cảm thấy bình thường, hay thậm chí còn tuyệt hơn trước khi phẫu thuật. Nhưng những người khác nói rằng nó ít mãnh liệt và sảng khoái hơn.
Xuất tinh khô
Nếu bạn có xuất tinh khô, bạn sẽ không thể có con thông qua giao hợp tự nhiên bởi tinh trùng của bạn không thể đi vào âm đạo của bạn tình. Nếu bạn muốn có con, tinh trùng có thể được lấy trực tiếp từ tinh hoàn của bạn hoặc từ nước tiểu sau khi bạn quan hệ. Tinh trùng có thể được sử dụng để trực tiếp thụ tinh trứng của bạn tình hoặc được thụ tinh trong ống nghiệm.
Đôi khi phẫu thuật bóc tách hạch sau phúc mạc cũng có thể khiến bạn không thể cương do tổn thương thần kinh. Bạn nên trao đổi với bác sĩ phẫu thuật của bạn về tác dụng phụ có thể có trước khi phẫu thuật.
Mời bạn xem thêm các bài viết chủ đề “Tình dục và hóa trị liệu”:
Cập nhật ngày: 31/10/2020
Tham khảo nguồn: Surgery to the pelvis or genitals
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
