Dịch thuật: Tuấn Hoàng, Minh Phạm
Phân độ ung thư (grade) là gì?
Có thể bạn đã từng nghe bác sĩ nói về phân độ hay mức độ tiến triển ung thư của bạn. Khái niệm ‘phân độ khối u’ này diễn tả mức độ khác biệt của các tế bào ung thư so với các tế bào bình thường, đồng thời thể hiện sự bất thường của mô khi nhìn dưới kính hiển vi.
Ung thư phân độ thấp thường phát triển chậm và ít lan rộng hơn phân độ cao. Các bác sĩ của bạn tuy không thể dự đoán chính xác từng diễn biến của bệnh ung thư, nhưng việc sử dụng phân độ như một chỉ số tham khảo có thể rất hữu ích trong quá trình điều trị và chữa bệnh.
Phân độ khối u đôi khi chỉ được xem là một phần của hệ thống phân loại giai đoạn ung thư. Giai đoạn ung thư giúp ta đánh giá được ung thư đã tiến triển như thế nào và liệu nó đã di căn hay chưa.
Hệ thống phân loại thường gặp
Một vài loại ung thư có hệ thống phân loại riêng, tuy nhiên có 3 loại cấp thường gặp:
- Phân độ 1 (phân độ thấp): các tế bào có hình dạng tương đồng với các tế bào bình thường, với tốc độ phát triển chậm
- Phân độ 2 (phân độ vừa): các tế bào trông không giống những tế bào bình thường và đang phát triển nhanh hơn bình thường
- Phân độ 3 (phân độ cao): các tế bào có hình dạng rất bất thường và đang phát triển nhanh chóng
Một vài hệ thống có hơn 3 cấp độ trên.
Đôi khi bạn có thể thấy GX trong hồ sơ của bạn, điều này có nghĩa là các bác sĩ chưa thể xác định được phân độ, hay nói cách khác, đó là phân độ chưa được xác định.
Biệt hóa
Một cách khác để xác định tính chất của tế bào là tìm hiểu tính biệt hóa của tế bào đó. Sự biệt hóa thường căn cứ vào:
- Mức độ phát triển của tế bào khối u
- Cách sắp xếp các tế bào trong các mô của khối u
Khi các tế bào và mô có cấu trúc rất giống với mô bình thường, khối u được xem là có tính biệt hóa cao. Những khối u này có xu hướng phát triển chậm và ít lan rộng.
Với một khối u biệt hóa thấp hoặc một khối u không biệt hóa, các tế bào trông rất bất thường và có cách sắp xếp khá lộn xộn. Điều đó gây nên sự thiếu hụt cấu trúc và kiểu mô bình thường, khiến cho những khối u này có thể lan rộng sang những mô xung quanh hoặc ra khắp cơ thể.
Phân độ ung thư và chữa trị
Các nhân viên y tế sẽ dựa vào phân độ khối u và những yếu tố khác như giai đoạn ung thư, độ tuổi và sức khỏe của bạn để đưa ra kết luận và xác định hướng điều trị tối ưu nhất.
Thông thường, một khối u cấp độ thấp sẽ đi kèm với kết quả điều trị triển vọng hơn. Ung thư cấp độ cao thường phát triển và lan rộng rất nhanh, đòi hỏi việc điều trị phải diễn ra nhanh chóng với một cường độ cao.
Đối với một số loại ung thư, phân độ rất quan trọng trong việc dự trù kế hoạch điều trị và kết quả. Trong đó bao gồm sarcoma mô mềm, khối u não nguyên phát, ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.
Để trang bị thêm các kiến thức cụ thể về cấp độ của khối u, bạn có thể liên hệ và xin tư vấn từ bác sĩ của mình. Các bác sĩ điều trị của bạn sẽ giải thích mối quan hệ giữa cấp độ và quá trình điều trị của bạn cùng với kết quả có thể xảy ra.
Cập nhật 18/06/2019
Tham khảo: Cancer grading
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
