Dịch thuật: Dương Quỳnh Như, Đoàn Thị Đức Hạnh, Nguyễn Ngọc Trâm
(SCI Blog) – Những ngày cuối cùng – đó là giai đoạn khó khăn nhất. Những người sắp mất sẽ có những thay đổi về thể chất, cảm xúc và tinh thần khác nhau. Những thay đổi thể chất có thể xuất hiện ở một số người như: nửa tỉnh nửa mê, khó nuốt hay không muốn ăn, uống gì, mất kiểm soát bàng quang, ruột, thay đổi nhịp thở, thở ồn ào, lạnh chân, tay, bàn chân và bàn tay, nhầm lẫn, mất phương hướng, mất ý thức hoàn toàn… Những thay đổi về cảm xúc, tinh thần khác nhau phụ thuộc vào độ tuổi, trải nghiệm của người sắp mất.
Sẽ rất khó khăn cho những người chăm sóc và người thân khi phải chứng kiến người thân của mình trải qua giai đoạn này trước khi lìa xa cõi đời. Nhưng điều họ cần làm là hãy cảm thông thật nhiều, yêu thương thật nhiều và chăm sóc cho những người sắp mất bằng cả tình thương, sự trân trọng. Hãy làm những gì giúp những người sắp mất cảm thấy thanh thản, thoải mái và toại nguyện khi ra đi.
Mối quan tâm chung
Người thân, bạn bè và những người chăm sóc bệnh nhân sẽ cảm thấy rất khó khăn khi biết người mà họ yêu thương sắp ra đi. Chúng tôi dành riêng bài này cho họ vì họ là những người thường lo lắng sẽ không thể đối mặt hoặc sẽ không biết phải làm gì khi điều đó xảy ra.
Thật khó để đưa ra những chi tiết chính xác. Nhưng chúng tôi sẽ cung cấp một vài thông tin chung và những gì bạn có thể làm để hỗ trợ người thân trong những ngày cuối cùng trước khi mất.
Buông bỏ
Ngay cả khi cơ thể đã gục ngã, một số người sắp mất có thể chống lại cái chết. Họ có thể có những vấn đề muốn giải quyết hay những mối quan hệ cần sắp xếp lại.
Mời bạn xem thêm:
Điều quan trọng là hiểu những việc này. Hãy để cho người thân của bạn biết rằng bạn vẫn ở bên họ và sẽ giúp họ giải quyết mọi vấn đề. Hãy để họ chia sẻ bất kỳ những kỷ niệm hay cảm xúc mà họ có.
Mời bạn xem thêm:
Điều quan trọng là phải trấn an họ rằng hãy buông bỏ và ra đi bất kỳ lúc nào họ sẵn sàng. Một vài người sẽ cầm cự đến khi họ được nghe những lời này từ người họ yêu thương. Vì vậy, việc để họ ra đi có thể là một trong những điều quan trọng và yêu thương nhất mà bạn có thể làm cho họ.
Những thay đổi thể chất
Cơ thể bắt đầu quá trình làm chậm tất cả các chức năng một cách tự nhiên. Thời gian diễn ra thường khác nhau giữa mỗi người, có thể mất nhiều giờ hoặc nhiều ngày.
Người sắp mất sẽ cảm thấy yếu và ngủ nhiều. Khi cái chết đến rất gần, bạn có thể nhận thấy một vài thay đổi thể chất như những thay đổi trong nhịp thở, mất kiểm soát bàng quang và ruột và rơi vào trạng thái bất tỉnh.
Sẽ rất khó khăn khi theo dõi ai đó trải qua những thay đổi này. Nhưng đó là một phần của quá trình chết tự nhiên. Hoàn toàn không có nghĩa là người đó không thanh thản hoặc phiền muộn.
Các bác sĩ và điều dưỡng chăm sóc sẽ kiểm tra thường xuyên những thay đổi này. Họ sẽ làm tất cả những gì có thể để giúp người thân hay bạn bè của bạn được thanh thản khi ra đi.
(Ảnh minh họa: Sưu tầm)
Nếu bạn đang chăm sóc ai đó tại nhà trong khi họ sắp mất, bạn có thể được hỗ trợ từ một điều dưỡng chuyên khoa, điều dưỡng huyện và bác sĩ gia đình. Họ có thể giải đáp những thắc mắccủa bạn và giúp làm điều dưỡng tại nhà dễ dàng hơn bạn.
Nửa tỉnh, nửa mê (hôn mê)
Con người khi sắp mất thường ngủ nhiều. Họ không thể phản hồi khi bạn cố gắng kêu họ dậy. Song điều này không có nghĩa là họ không thể nghe thấy bạn. Thính giác có thể là một trong những giác quan cuối cùng bị mất đi.
Vì vậy, điều quan trọng là:
- Không ngừng nói chuyện với họ và làm họ thoải mái. Bạn có thể ngồi gần họ và nắm tay họ.
- Đừng nói bất kỳ điều gì bạn không muốn họ nghe. Nói với họ khi bạn đến hoặc ra về cũng là một ý kiến hay.
Khó nuốt hay không muốn ăn, uống bất kỳ thứ gì
Sẽ đến một giai đoạn khi người sắp mất không muốn ăn hay uống bất kỳ thứ gì. Điều quan trọng là đừng cố và bắt họ phải ăn hoặc uống. Điều đó sẽ khiến họ không thoải mái.
Bạn có thể đưa họ những viên nước đá để mút hoặc những ngụm chất lỏng nhỏ nếu họ vẫn còn thức. Điều này sẽ giúp giữ ẩm miệng của họ. Bạn có thể bôi son dưỡng lên môi họ để giúp môi không bị khô và đau.
Mời bạn tham khảo giải pháp cho tình trạng khó nuốt:
Ngay cả khi họ không thể ăn bất kỳ thứ gì, bạn có thể làm ẩm môi và miệng của họ mỗi 1-2 giờ với que tăm bông (swab) tẩm chanh và glycerine hoặc nước. Bác sĩ gia đình hoặc điều dưỡng tại địa phương có thể cung cấp cho bạn những que tăm bông (swab).
Cập nhật ngày: 07/12/2020
Tham khảo nguồn: Final days
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
