Dịch thuật: Trần Anh Thư, Đoàn Thị Đức Hạnh
(SCI Blog) – Loét áp lực là vết thương phát triển khi bị áp lực hoặc ma sát liên tục trên một khu vực của cơ thể, dẫn đến da bị tổn thương. Áp lực liên tục lên một vùng da khiến máu ngừng chảy như bình thường, do đó các tế bào chết và da bị phá vỡ. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn khái quát về nguyên nhân và các cách phòng ngừa loét áp lực.
Nguyên nhân và cách phòng ngừa loét áp lực
Loét áp lực là vết thương phát triển khi bị áp lực hoặc ma sát liên tục trên một khu vực của cơ thể, dẫn đến da bị tổn thương. Áp lực liên tục lên một vùng da khiến máu ngừng chảy như bình thường, do đó các tế bào chết và da bị phá vỡ.
Tên gọi khác của loét áp lực là lở loét, loét tỳ đè và loét do tư thế nằm.
Nguyên nhân dẫn đến loét áp lực
Loét áp lực xảy ra nếu bạn không thể di chuyển xung quanh và phải ở một vị trí trong một thời gian dài. Chúng ta thường vận động liên tục, ngay cả trong giấc ngủ. Điều này ngăn chặn loét áp lực phát triển.
Những người không thể di chuyển xung quanh có xu hướng gây áp lực lên các khu vực tương tự của cơ thể trong một thời gian dài. Nếu bạn bị ốm, nằm liệt giường hoặc ngồi xe lăn, bạn có nguy cơ bị lở loét do áp lực.
Một số điều có thể làm tăng nguy cơ loét áp lực, bao gồm:
- không thể di chuyển dễ dàng do tuổi già hoặc bệnh tật
- giảm cân – bạn có thể có ít đệm hơn trên các vùng xương
- trượt xuống giường hoặc ghế – áp lực lên da cắt đứt nguồn cung cấp máu vì da bị kéo theo các hướng khác nhau (gọi là cắt)
- ma sát hoặc cọ xát trên da, ví dụ như trên các tấm đệm
- một chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất
- thiếu chất lỏng (mất nước)
- da ẩm – ví dụ, do đổ mồ hôi hoặc tiểu tiện không tự chủ
- các vấn đề y tế khác, chẳng hạn như bệnh tiểu đường
- bị loét áp lực trước đó
Phòng ngừa loét áp lực
Phòng bệnh hơn chữa bệnh nên sẽ tốt hơn nhiều nếu ta ngăn ngừa loét áp lực. Các nhà khoa học đến từ Viện Sức khỏe và Chăm sóc Sức khỏe Xuất sắc (NICE), Cải thiện Y tế Scotland và Hội đồng Tư vấn Loét áp lực Châu Âu (EPUAP) có hướng dẫn về các vết loét áp lực, họ đều khuyên rằng một thành viên của nhóm chăm sóc sức khỏe đang hỗ trợ cho bạn nên đánh giá nguy cơ phát triển các vết loét áp lực và tạo ra một kế hoạch để ngăn chặn sự phát triển các vết loét đó.
Các khu vực da có nguy cơ bị tổn thương cao nhất phụ thuộc vào việc bạn đang nằm hay ngồi.
Các sơ đồ sau đây cho thấy các khu vực có nguy cơ cao nhất:
Mẹo để phòng ngừa loét áp lực
Các cách sau đây có thể giúp phòng ngừa loét áp lực:
Giảm áp lực trực tiếp
- thay đổi vị trí và tiếp tục di chuyển càng nhiều càng tốt
- đứng lên để giảm áp lực nếu bạn có thể
- yêu cầu người chăm sóc của bạn thay đổi tư thế cho bạn thường xuyên nếu bạn không thể di chuyển
- thay đổi vị trí ít nhất 2 giờ một lần
- sử dụng nệm và đệm giảm áp đặc biệt
- không kéo gót chân hoặc khuỷu tay khi di chuyển trên giường hoặc ghế của bạn
Chăm sóc da
- giữ cho làn da của bạn sạch sẽ và khô ráo
- tránh xà phòng có mùi thơm vì chúng có thể làm da khô hơn
- giữ ẩm cho làn da của bạn sau khi vệ sinh
- tránh sử dụng bột Talcum vì bột này làm khô da dầu tự nhiên
- giữ ẩm cho làn da của bạn
Mời bạn xem thêm:
Các mẹo chung
- hãy chắc chắn rằng ga trải giường mịn và không bị nhăn khi bạn nằm trên giường
- tấm đệm nên làm bằng cotton hoặc lụa (loại giống vải)
- có một chế độ ăn uống cân bằng
- uống ít nhất 2 lít chất lỏng mỗi ngày
- hãy cho bác sĩ hoặc y tá hỗ trợ bạn biết nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi hoặc khó chịu về da càng sớm càng tốt
Cập nhật ngày: 10/10/2020
Tham khảo nguồn: Causes and prevention of pressure sores
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
