Dịch thuật: Ngọc Trâm, Phan Hiếu
(SCI Blog) – Mỹ phẩm và các sản phẩm vệ sinh cá nhân như dầu gội, sữa tắm, kem đánh răng… là những sản phẩm chăm sóc cơ thể thông dụng, thân thiện. Hàm lượng chất có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người đều được phân loại và kiểm soát chặt chẽ (Một số chất được cho phép sử dụng với hàm lượng nhất định, một số bị cấm không được sử dụng). Vì vậy, mỹ phẩm và sản phẩm vệ sinh cá nhân khá an toàn. Mặt khác, những nghiên cứu về mối liên hệ giữa một vài thành phần trong mỹ phẩm, sản phẩm vệ sinh cá nhân và ung thư đã được thực hiện. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng thuyết phục nào chứng minh việc sử dụng các sản phẩm này có khả năng dẫn đến ung thư.
3. Phấn hoạt thạch hay bột Talc (Talcum powder)
Mỹ phẩm chăm sóc cơ thể và bột Talc thường chứa một khoáng chất gọi là talc (hoạt thạch). Nhiều nghiên cứu đã xem xét mối liên quan giữa việc sử dụng bột talc và ung thư buồng trứng. Mặc dù trên toàn bộ những nghiên cứu này đều chỉ ra rằng nguy cơ ung thư buồng trứng tăng nhẹ ở những phụ nữ sử dụng talc trên bộ phận sinh dục, tuy nhiên không thật sự rõ ràng.
Các nhà khoa học đang cố gắng xem liệu talc và ung thư buồng trứng có một liên hệ thật sự hay không nhưng đến nay chúng ta không thể chắc chắn điều này. Tuy nhiên, ngay cả khi có rủi ro thì nó vẫn chỉ là một con số khá nhỏ.
Những nghiên cứu có quy mô lớn hơn không tìm thấy mối liên hệ giữa talc và ung thư buồng trứng.
Phần lớn những nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ giữa talc và ung thư buồng trứng phụ thuộc vào những người có thể nhớ những gì họ đã từng làm từ lâu. Nghiên cứu gần đây nhất đã tìm thấy việc sử dụng Talc trên bộ phận sinh dục làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng lên 33%.
Tuy nhiên, những nghiên cứu này cũng có những điểm yếu quan trong. Những phụ nữ bị ung thư buồng trứng có vẻ nhớ số lượng Talc mà họ đã sử dụng, những phụ nữ không mắc bệnh ung thư thì thường không để ý. Điều này có thể gây sai lệch kết quả.
Các nhà khoa học có thể tránh những vấn đề này bằng cách sử dụng các nghiên cứu bắt đầu với một nhóm phụ nữ khỏe mạnh và theo dõi họ theo thời gian, để xem xem liệu nhóm này sử dụng Talc có dẫn đến ung thư buồng trứng trong tương lai hay không. Cho đến nay, chỉ có một nghiên cứu hình thức này được thực hiện và nó không tìm ra mối liên hệ với ung thư buồng trứng nói chung.
Nguy cơ ung thư buồng trứng không tăng khi phụ nữ sử dụng nhiều Talc
Nếu một tác nhân nào đó thật sự là tác nhân ung thư, thì những người tiếp xúc nhiều với nó sẽ có nguy cơ cao hơn. Bằng chứng cho thấy không như vậy, tuy nhiên những nghiên cứu có chất lượng hơn và quy mô lớn hơn cũng chưa khẳng định được có một mối quan hệ tương đồng giữa việc sử dụng Talc và ung thư buồng trứng.
Sử dụng màng ngăn (màng ngăn tránh thai) hoặc bao cao su với Talc không làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng
Talc từ các biện pháp tránh thai này sẽ được đặt gần hơn với buồng trứng phụ nữ khi quan hệ tình dục so với khi chỉ đơn giản là đặt vào vùng sinh dục. Vì vậy, buồng trứng sẽ được tiếp xúc với nồng độ Talc cao hơn. Nhưng những nghiên cứu không thể tìm thấy nguy cơ ung thư buồng trứng tăng khi phụ nữ sử dụng Talc trên màng ngăn tránh thai.
Áp dụng trực tiếp bột Talc vào phổi không gây ung thư
Talc được sử dụng như là một kỹ thuật y tế trong điều trị viêm màng phổi, nó giúp giảm triệu chứng của một số vấn đề về phổi. Các bác sĩ đưa Talc vô trùng trực tiếp vào màng phổi và không có bằng chứng cho thấy việc đặt Talc trực tiếp vào cơ thể gây ung thư.
Bột Talc gây ung thư thế nào?
Trước những năm 1970, bột Talc thường bị nhiễm sợi amiăng (được biết là gây ung thư). Nhưng kể từ đó, tất cả các sản phẩm gia dụng có chứa bột Talc đều phải công bố là không có chứa amiăng.
Một số nhà khoa học cho rằng các hạt Talc có thể di chuyển đến buồng trứng, gây kích thích và gây viêm. Ở mức thấp, viêm lâu dài có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư. Nhưng cho đến hiện nay, việc sử dụng thuốc kháng viêm không thể làm giảm nguy cơ ung thư buồng trứng. Và bằng chứng xung quanh việc Talc có thể gây ung thư theo cách này là khá yếu.
Nhận thức tất cả các rủi ro
Tổ chức từ thiện ung thư buồng trứng Ovacome đã tạo ra một trang thông tin tuyệt vời. Họ đưa ra một điểm rất quan trọng:
Bằng chứng cho sự liên kết giữa Talc và ung thư buồng trứng khá yếu, nhưng thậm chí nếu Talc làm tăng nguy cơ ung thư buồng trứng như các nghiên cứu tuyên bố, thì rủi ro chỉ khoảng một phần ba. Đây là một mức tăng khiêm tốn về nguy cơ ung thư buồng trứng, và ung thư buồng trứng cũng là một căn bệnh hiếm gặp. Mức tăng một phần ba vẫn là một rủi ro nhỏ.
Ung thư buồng trứng bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố
Cũng giống như hầu hết các loại ung thư, nguy cơ ung thư buồng trứng tăng theo độ tuổi. Và phụ nữ có tiểu sử gia đình về ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng có thể mắc ung thư buồng trứng. Nếu bạn nghĩ gia đình bạn có thể có người mắc bệnh ung thư, điều tốt nhất là hãy nói với bác sĩ gia đình của bạn.
Sinh con và hóc môn cũng được tin là có vai trò trong ung thư buồng trứng. Nguy cơ ung thư buồng trứng càng thấp khi phụ nữ có càng nhiều con. Dùng thuốc nội tiết tố, chẳng hạn như thuốc tránh thai hoặc liệu pháp thay thế hóc môn (HRT), cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ.
Hút thuốc cũng ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư buồng trứng, và không giống như độ tuổi hay tiểu sử gia đình, đó là điều chúng ta có thể kiểm soát. Để được giúp bỏ thuốc lá, hãy truy cập vào website NHS Smokefree hoặc nói chuyện với bác sĩ, dược sĩ của bạn.
4. Son môi
Trước đây đã có những lo ngại rằng chì trong son môi có thể gây ra vấn đề sức khỏe. Nhưng ở EU, chì bị cấm sử dụng trong son môi và các loại mỹ phẩm khác. Không có bằng chứng rõ ràng cho thấy rằng sử dụng son môi có thể ảnh hưởng đến nguy cơ ung thư.
5. Kem dưỡng ẩm
Tin đồn cho thấy rằng kem dưỡng ẩm có thể gây ung thư da. Một vài tuyên bố dựa trên một nghiên cứu duy nhất cho thấy, ở chuột đã tiếp xúc với tia cực tím liều cao, kem dưỡng ẩm có thể làm tăng nguy cơ ung thư da non-melanoma.
Nhưng đó là một chặng đường dài để nói rằng sử dụng kem dưỡng ẩm tăng nguy cơ ung thư ở người. Chúng tôi đã viết một bài đăng trên blog vào thời điểm đó để giải thích những gì các nhà khoa học thực sự tìm thấy và ý nghĩa của nó đối với chúng tôi.
Mời bạn tìm hiểu về phần 1 – Nguy cơ ung thư từ mỹ phẩm và sản phẩm vệ sinh cá nhân tại link:
Cập nhật ngày: 11/10/2020
Tham khảo nguồn: Cosmetics and toiletries
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
