Dịch thuật: Ngọc Trâm, Phan Hiếu
(SCI Blog) – Mỹ phẩm và các sản phẩm vệ sinh cá nhân như dầu gội, sữa tắm, kem đánh răng… là những sản phẩm chăm sóc cơ thể thông dụng, thân thiện. Hàm lượng chất có khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe con người đều được phân loại và kiểm soát chặt chẽ (Một số chất được cho phép sử dụng với hàm lượng nhất định, một số bị cấm không được sử dụng). Vì vậy, mỹ phẩm và sản phẩm vệ sinh cá nhân khá an toàn. Mặt khác, những nghiên cứu về mối liên hệ giữa một vài thành phần trong mỹ phẩm, sản phẩm vệ sinh cá nhân và ung thư đã được thực hiện. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng thuyết phục nào chứng minh việc sử dụng các sản phẩm này có khả năng dẫn đến ung thư.
Mọi người đôi khi lo lắng liệu những hóa chất trong những sản phẩm thông dụng như mỹ phẩm hay các sản phẩm vệ sinh cá nhân có thể gây ung thư. Mỹ phẩm và các sản phẩm vệ sinh cá nhân là những sản phẩm chăm sóc cá nhân, bao gồm chất dưỡng ẩm, đồ trang điểm, chất khử mùi và kem đánh răng. Nhưng chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy những sản phẩm này liên quan đến rủi ro ung thư.
Những quy định bảo vệ về mỹ phẩm tại Anh như thế nào?
Có những quy định giới hạn an toàn tại Anh và Châu Âu cho mỹ phẩm và các sản phẩm vệ sinh cá nhân. Một vài cơ chất bị cấm và một số bị hạn chế hàm lượng sử dụng. Ví dụ, những cơ chất có thể chỉ có mặt với hàm lượng nhất định hoặc chỉ sử dụng trong sản phẩm tẩy rửa. Tương tự vậy, các nhà sản xuất phải đảm bảo rằng những sản phẩm của họ an toàn khi sử dụng trước khi đưa ra thị trường.
1. Những chất khử mùi
Bạn có thể đã từng nghe nói về chất khử mùi và chất ngăn tiết mồ hôi có thể gây ung thư vú. Nhưng những lo ngại này được bắt đầu từ một trò lừa bịp bằng thư điện tử. Không có bằng chứng thuyết phục nào cho thấy chất ngăn tiết mồ hôi và chất khử mùi gây ung thư vú.
Vì sao những cảnh báo về chất khử mùi và ung thư vú không đúng sự thật?
Email đó đưa ra thông tin rằng những chất ngăn tiết mồ hôi ngăn cơ thể bạn ra mồ hôi có thể bao gồm những độc tố. Và những chất độc này tích tụ trong tuyến bạch huyết dưới cánh tay và gây ra ung thư vú.
Tuy nhiên, ung thư vú khởi phát trong vú và sau đó lan đến các tuyến bạch huyết. Tuyến mồ hôi là một trong những bộ phận giúp thể loại bỏ độc tố, tuyến này khác với các tuyến bạch huyết.
Paraben và các khối u ở ngực
Paraben là hóa chất được tìm thấy trong một vài chất khử mùi. Tương tự như oestrogen, hóc môn con người, có thể tăng rủi ro ung thư vú và một vài ung thư khác khi hàm lượng cao. Nhưng paraben bản chất yếu hơn oestrogen, do đó bất kỳ tác dụng nào của nó cũng đều bị chồng lấp bởi estrogen tự nhiên trong cơ thể, hay những chất tương tự estrogen trong chế độ ăn.
Một nghiên cứu nhỏ đã tìm thấy một lượng nhỏ paraben trong một số khối u ở ngực. Tìm thấy paraben không đồng nghĩa chúng gây ra ung thư vú. Để làm điều đó, các nhà khoa học cần so sánh mức độ paraben trong các khối u ở ngực với ngưỡng an toàn, với mức độ trong các tế bào khỏe mạnh hoặc với mức độ ở những người khỏe mạnh.
Sự thật là các khối u ở ngực có nguồn cung cấp máu lớn và có khả năng chứa một nồng độ nhỏ của bất cứ thứ gì có trong máu của chúng ta. Nghiên cứu đã không chỉ ra rằng những paraben này đến từ việc sử dụng chất khử mùi hoặc thực phẩm hoặc bất kỳ nguồn nào khác. Và ngoài ra, hầu hết các chất khử mùi ngày nay đều không chứa paraben.
Một đánh giá gần đây về bằng chứng xung quanh paraben và ung thư vú cho thấy paraben có thể khiến các tế bào bình thường hoạt động giống như tế bào ung thư vú, bằng cách di chuyển và xâm lấn mô, tránh chết tế bào và ức chế tác dụng của một loại thuốc thường được sử dụng để điều trị ung thư vú. Nhưng có hàng trăm hóa chất môi trường khác được tìm thấy trong mô vú của con người, do đó, rất khó để chắc chắn rằng paraben là nguyên nhân duy nhất gây ung thư.
Nhôm trong chất khử mùi
Không có bằng chứng thuyết phục nào chỉ ra rằng nhôm trong chất khử mùi có thể làm tăng nguy cơ ung thư ở động vật hay con người. Điều này đã được xác nhận bởi một đánh giá tất cả các bằng chứng có sẵn trong năm 2014.
Một nghiên cứu nhỏ trong 17 người phụ nữ với ung thư vú đã được báo cáo rộng rãi trong tin tức năm 2007. Hàm lượng nhôm được tìm thấy cao hơn ở phần vú gần da nhất, và các tác giả suy đoán rằng nhôm trong chất khử mùi có thể gây ung thư vú.
Tuy nhiên, nghiên cứu này không đủ mạnh để đưa ra kết luận đó. Đầu tiên, nghiên cứu dựa vào một số lượng rất mẫu nhỏ. Và các nhà nghiên cứu cũng không so sánh mức độ nhôm ở vú với những bộ phận khác trong cơ thể những người phụ nữ này hoặc so với mức độ ở những phụ nữ không bị ung thư.
Hơn nữa, một nghiên cứu lớn hơn với 176 phụ nữ năm 2013 cho thấy rằng không có sự khác biệt đáng kể về mức độ nhôm ở các khu vực bình thường của vú so với mức độ nhôm tại khu vực khối u.
Vì vậy, không có sự liên kết giữa các bằng chứng với nhau. Bạn có thể đọc thêm về nhôm, chất khử mùi và ung thư vú trên blog Cập nhật khoa học của Cancer Research UK (bài đăng trên blog được viết vào năm 2007, vì vậy nó không bao gồm chi tiết về nghiên cứu năm 2013 vừa được đề cập ở trên).
Một số đơn vị về ung thư khuyên phụ nữ không nên sử dụng chất khử mùi có chứa muối nhôm trước khi đi kiểm tra vú. Điều này không phải vì muối nhôm nguy hiểm, mà vì chúng có thể che khuất kết quả xét nghiệm sàng lọc, làm cho ung thư vú khó phát hiện hơn.
2. Thuốc nhuộm tóc
Nhiều mối liên quan đã được nêu lên giữa thuốc nhuộm tóc và sự đa dạng ung thư như ung thư bàng quang, ung thư vú, ung thư bạch cầu và u lympho. Nhưng chưa có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy thuốc nhuộm tóc có thể gây ra bất kỳ bệnh ung thư nào kể trên.
Năm 2008, cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) cho rằng thợ làm tóc có thể có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn một chút vì họ thường xuyên tiếp xúc với một số hóa chất. Họ có thể giảm tiếp xúc với cách hóa chất này bằng cách đeo găng tay.
Không đủ bằng chứng chắc chắn rằng liệu những người sử dụng thuốc nhuộm tóc có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn. Từ các bằng chứng cho thấy, có vẻ như không có mối liên hệ đáng kể nào giữa việc sử dụng thuốc nhuộm tóc và ung thư bàng quang, ngay cả khi sử dụng thuốc nhuộm thường xuyên hay trong thời gian dài. Và nếu thuốc nhuộm tóc có liên quan đến bất kỳ loại ung thư nào khác, thì sự gia tăng nguy cơ chỉ rất nhỏ so với những yếu tố nguy cơ khác.
Nhận thức tất cả các rủi ro
Yếu tố rủi ro lớn nhất đối với ung thư bàng quang là hút thuốc, nó gây ra 45% trường hợp ung thư tại Anh. Nếu bạn hút thuốc và muốn giảm nguy cơ ung thư bàng quang, cũng như 14 bệnh ung thư khác thì điều tốt nhất bạn có thể làm là ngừng hút thuốc lá.
Phòng chống
Nếu bạn sử dụng thuốc nhuộm tóc và lo ngại về rủi ro của nó thì bạn có thể nhuộm tóc ít hơn, mang găng tay và đảm bảo phòng được thông thoáng.
Tính an toàn cho người dùng được cải thiện theo thời gian
Vào những năm 1970, một vài thành phần trong thuốc nhuộm tóc có khả năng tổn tại DNA và gây ung thư trong phòng thí nghiệm. Nhưng kể từ đó, những hóa chất này đã được ngưng sử dụng và những thuốc nhuộm hiện đại an toàn hơn nhiều. Ung thư có thể mất nhiều năm để phát triển, vì thế chúng ta có thể thấy mối quan hệ giữa một thợ làm tóc và ung thư là do tiếp xúc với hóa chất cũ từ nhiều thập kỷ trước đây.
Năm 2006, Ủy ban Châu Âu tuyên bố sẽ cấm 22 chất nhuộm tóc khác nhau không có đầy đủ hồ sơ an toàn. Đây là một động thái trấn an người tiêu dùng vì nó có nghĩa là chỉ những thuốc nhuộm được chứng minh là an toàn mới có mặt trên thị trường.
Mời bạn tìm hiểu phần tiếp theo của bài viết tại:
Cập nhật ngày: 11/10/2020
Tham khảo nguồn: Cosmetics and toiletries
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
