Dịch thuật: Quách Phương Đông – Quỳnh Như – Ngọc Hạnh
(SCI Blog) – Mặt nạ và khuôn xạ trị được sử dụng để cố định bộ phận cơ thể cần được điều trị để đạt hiệu quả cao trong quá trình xạ trị. Mặt nạ xạ trị có thể được đặt vào vùng đầu, cổ… và khuôn xạ trị có thể được dùng cho cánh tay, cánh chân hoặc vú…
Bạn có thể cần mặt nạ hoặc khuôn xạ trị, còn được gọi là lưới, trước khi bắt đầu điều trị để cố định bộ phận cần được xạ trị trên cơ thể giúp quá trình xạ trị được chính xác và đạt hiệu quả cao nhất.
Mặt nạ xạ trị có thể được đặt vào đầu, cổ. Khuôn xạ trị được dùng với cánh tay, chân, hay trong một số ca hiếm gặp có thể dùng cho vú.
Vì mặt nạ và khuôn xạ trị thường có rất nhiều lỗ nên bạn có thể nhìn xuyên qua được. Các kỹ thuật viên xạ trị (hoặc bác sĩ xạ trị) có thể đánh dấu lên mặt nạ để đảm bảo sẽ đặt chính xác vị trí máy chiếu xạ cho mỗi lần điều trị.
Mặt nạ hoặc khuôn xạ trị có thể được làm trong phòng tạo khuôn của khoa xạ trị hoặc trong ca lập kế hoạch CT, và tùy loại khuôn mà quá trình này có thể mất từ 10 đến 45 phút.
Chuẩn bị mặt nạ xạ trị
Mặt nạ thường được làm trực tiếp trên da bạn, do đó ngày làm mặt nạ bạn nên mặc trang phục thoải mái, có thể dễ dàng cởi ra. Bạn cũng cần phải tháo hết trang sức trên khu vực cần làm khuôn điều trị.
Việc làm mặt nạ xạ trị cho vùng đầu và cổ có thể hơi khó hơn một chút nếu tóc bạn nhiều và dày. Tuy nhiên hãy yên tâm là đội ngũ nhân viên xạ trị sẽ tư vấn cho bạn các vấn đề về tóc trong buổi lên kế hoạch xạ trị.
Quá trình làm mặt nạ xạ trị
Mặt nạ xạ trị được làm trong phòng khuôn của khoa xạ trị hoặc trong lúc lên kế hoạch CT.
Quá trình làm mặt nạ cố định có thể khác nhau tuỳ bệnh viện. Tuy nhiên, hầu hết bệnh viện thường sử dụng một loại nhựa đặc biệt được ngâm trong nước ấm để nhựa mềm và dẻo hơn. Sau đó, kĩ thuật viên sẽ đặt 1 tấm lưới lên mặt bạn sao cho tấm lưới khít vào mặt bạn. Bạn sẽ thấy như đang được đắp 1 chiếc khăn ấm lên mặt vậy. Bạn vẫn thở được dễ dàng, vì mặt nạ có rất nhiều lỗ.
Sau vài phút, lưới nhựa cứng lại, các kỹ thuật viên sẽ lấy mặt nạ ra và chiếc mặt nạ đã sẵn sàng để sử dụng.
(Ảnh: Cancer Research UK)
Video dưới đây cho thấy những giai đoạn sau khi mang mặt nạ lưới cố định:
Một số khuôn xạ trị khác
Nếu bạn cần làm khuôn để xạ trị cho tay hoặc chân, bạn cũng thực hiện các bước tương tự như đối với mặt nạ.
Các kỹ thuật viên hoặc bác sĩ xạ trị cũng có thể cần phải làm khuôn cố định chân hoặc tay riêng cho bạn.
Đối với xạ trị ở vú, bạn cần một khuôn vú để nâng vú lên và giữ nó ở cùng một vị trí cho mỗi lần điều trị.
Mời bạn xem thêm:
Cập nhật ngày 28/03/2020
Tham khảo nguồn: Radiotherapy masks and moulds
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
