Dịch thuật: Văn Đức Huy, Dương Quỳnh Như, Nguyễn Bá Tùng
Bác sĩ thường đo cơn đau ung thư để đưa ra phương pháp chữa trị phù hợp cho bạn. Các phương pháp đo cơn đau bao gồm đặt câu hỏi, thăm khám và đánh giá mức độ đau trên thang điểm.
Đánh giá cơn đau ung thư
Trước khi có thể kiểm soát cơn đau của bạn, bác sĩ hoặc điều dưỡng sẽ cần phải hỏi bạn một loạt các câu hỏi về bệnh sử và tình trạng cơn đau. Quy trình này được gọi là đánh giá cơn đau.
Đánh giá lúc bạn đang đau đớn là điều dường như rất khó thực hiện. Tại thời điểm đó, có lẽ bạn chỉ muốn được bác sĩ đưa cho mình thứ gì đó để giải tỏa cơn đau ngay lập tức và để bạn nghỉ ngơi.
Tuy nhiên bác sĩ hay điều dưỡng rất cần đánh giá toàn bộ khía cạnh về cơn đau do ung thư. Nhờ vậy, bạn mới có được cách thức chữa trị phù hợp. Gia đình hoặc bạn bè của bạn sẽ bên cạnh để cùng bạn trả lời các câu hỏi nếu bạn không đủ sức.
Bác sĩ và điều dưỡng sẽ thăm khám và có thể phải sắp xếp những xét nghiệm khác.
Bác sĩ có thể sẽ hỏi bạn các câu hỏi sau
- Bạn bị đau ở đâu? Đau một vị trí hay toàn cơ thể?
- Trên thang đo từ 0 đến 10, bạn thấy mình đau ở mức nào?
- Cách bạn thường làm để giảm nhẹ cơn đau là gì? Ví dụ như thay đổi tư thế, thoa nóng hoặc chườm lạnh?
- Bạn cảm nhận cơn đau ra sao? Cảm giác như bị đâm, ngứa ran, bị bỏng, nhói, chuột rút hay bị bắn?
- Khi hóa trị hoặc xạ trị, cơn đau có giảm nhẹ hay trở nên tệ hơn?
- Bạn có bất kì vấn đề sức khỏe nào khác không?
- Bạn có sử dụng thuốc để cải thiện cơn đau hay không?
- Ăn uống có làm cơn đau tệ hơn không?
- Lần cuối bạn đại tiện cách đây bao lâu rồi? Bạn có gặp các vấn đề khi tiểu tiện hay không?
Mời bạn xem thêm
Khám và xét nghiệm
Tiếp theo, bác sĩ và điều dưỡng sẽ khám cho bạn. Dựa trên vị trí của cơn đau, họ sẽ:
- Khám vùng bụng, hông, cột sống, tay và chân ·Sờ để đánh giá sự phì đại của bạch huyết dưới cánh tay, bẹn hoặc nền cổ của bạn
- Đề nghị chụp X-quang hoặc các xét nghiệm máu để lấy thêm thông tin
Thang đo và nhật ký cơn đau
Một cách khác để đánh giá cơn đau của bạn là yêu cầu bạn đánh giá mức độ đau trên một thang đo.
Thang đo từ 0 đến 10, với 0 điểm tương ứng với không đau và 10 điểm là cơn đau khủng khiếp nhất mà bạn có thể hình dung. Một số bệnh viện sử dụng thang đo từ 0 đến 4.
Thang đo đau theo nét mặt của Wong-Baker
Đội ngũ chăm sóc y tế có thể sử dụng thang đo mức độ đau theo nét mặt.. Thang đo đau theo nét mặt của Wong-Baker là một dãy các trạng thái khuôn mặt từ rất hạnh phúc đến rất tệ. Đội ngũ chăm sóc sẽ yêu cầu bạn chọn một khuôn mặt diễn tả chính xác nhất cảm nhận hiện tại của bạn. Phần lớn thang đo này được sử dụng ở trẻ nhỏ và cũng rất hiệu quả trong một số trường hợp người lớn chịu cơn đau do ung thư.
Một số người cảm thấy rất khó để đánh giá cơn đau dựa trên thang đo. Bạn có thể sử dụng các từ như nhẹ, vừa hoặc nghiêm trọng để diễn tả cơn đau nếu muốn.
Một số người lưu trữ nhật ký cơn đau do ung thư. Cuốn sổ này sẽ lưu giữ và báo cáo về tình hình cơn đau của bạn hằng ngày. Bạn sẽ ghi nhận lại các thông tin về cơn đau như bạn bị đau ở đâu, mức độ thế nào, những hoạt động bạn đang làm và bạn cần uống bao nhiêu thuốc giảm đau.
Thông tin này có thể giúp bạn, bác sĩ hoặc điều dưỡng đánh giá cơn đau và đánh giá hiệu quả các loại thuốc giảm đau mà bạn đang dùng.
Đánh giá lại cơn đau
Những đánh giá về cơn đau rất cần thiết để xem thuốc giảm đau hay những phương pháp kiểm soát cơn đau có hiệu quả hay không.
Đánh giá cơn đau do ung thư không chỉ thực hiện một lần, mà nên xem đó là một quá trình liên tục để đội ngũ chăm sóc chắc chắn bạn được điều trị đúng thuốc và có thể kịp thời hỗ trợ bạn khi cần.
Cập nhật 16/03/2019
Nguồn tham khảo: Measuring Cancer Pain
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp riêng cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm