Dịch thuật: Trần Anh Thư, Nguyễn Ngọc Trâm, Phạm Trường Đăng Minh
(SCI Blog) – Một cụm ung thư xảy ra khi số trường hợp ung thư được chẩn đoán cao hơn mức bình thường ở một nhóm người sống tại một khu vực nhất định trong một khoảng thời gian ngắn. Loại ung thư của những người thuộc cụm ung thư thường tương tự nhau. Cụm ung thư rất nguy hiểm. Tuy nhiên, số cụm ung thư xảy ra rất hiếm. Phần lớn là do sự ngộ nhận về sự đột biến số ca ung thư tại một khu vực trong một thời gian nhất định. Nếu bạn lo lắng về số ca ung thư bất thường trong khu vực, bạn nên liên hệ với cơ quan y tế công cộng địa phương.
Khi mọi người nhận thấy rằng nhiều người mà họ biết được chẩn đoán mắc bệnh ung thư, đôi khi những trường hợp này có sự liên quan với nhau. Mọi người thường lo lắng rằng một số trường hợp ung thư có thể do cùng một nguyên nhân. Và do đó họ có thể nghi ngờ rằng hiện tượng đó là cụm ung thư (Cancer cluster)
Cụm ung thư là gì?
Một cụm ung thư xảy ra khi có nhiều trường hợp ung thư hơn mức bình thường được chẩn đoán ở một nhóm người sống tại một khu vực nhất định trong một khoảng thời gian ngắn.
Một ví dụ về cụm ung thư thật sự (với một nguyên nhân rõ ràng) đã xảy ra vào những năm 1960, khi các nhà khoa học liên kết các trường hợp ung thư trung biểu mô (một loại ung thư hiếm gặp) và việc tiếp xúc với sợi amiăng. Khi nhiều trường hợp ung thư trung biểu mô xuất hiện ở những người sống gần các mỏ amiăng, các nhà khoa học nghĩ rằng có thể có một mối liên hệ giữa việc hít phải sợi amiăng và ung thư.
Mời bạn xem thêm:
Nghiên cứu sâu xa đã xác nhận rằng sự liên kết này và cho thấy rằng làm việc với amiăng là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư trung biểu mô. Amiăng hiện bị cấm ở Vương quốc Anh.
Mặc dù các cụm ung thư thật sự có thể xảy ra nhưng hầu hết các trường hợp nghi ngờ là cụm ung thư đều chỉ là sự trùng hợp. Và khá khó để phân biệt giữa sự trùng hợp và cụm ung thư thật sự.
Những cụm ung thư thật sự
Những cụm ung thư thật sự khá hiếm, nhưng có một số điều giúp các chuyên gia xác định các nhóm trường hợp ung thư có chung nguyên nhân:
- Chúng liên quan đến nhiều trường hợp ung thư hơn mức bình thường trong một khu vực địa lí nhỏ
- Có nhiều ca mắc cùng một loại ung thư (hoặc ung thư tương tự) hơn các ca thuộc những loại ung thư khác nhau
- Loại ung thư rất hiếm
- Những trường hợp ung thư ảnh hưởng theo các nhóm tuổi thường không liên quan đến cụm ung thư.
Mời bạn xem thêm:
Những trường hợp nghi ngờ là cụm ung thư
Có một số lý do có thể khiến mọi người nghi ngờ là cụm ung thư:
- Ung thư là một căn bệnh rất phổ biến. Hơn 1 trong 2 người sẽ phát triển một số dạng ung thư trong cuộc đời họ, một con số đang tiếp tục gia tăng. Điều này một phần là do tuổi thọ con người ngày càng tăng.
- Nguy cơ ung thư tăng theo tuổi tác. Đáng buồn thay, điều này có nghĩa càng lớn tuổi, chúng ta càng quan sát thấynhiều người mắc bệnh ung thư.
- Ngay cả khi những trường hợp ung thư xảy ra một cách ngẫu nhiên thì một vài khu vực sẽ có nhiều trường hợp mắc ung thư hơn. Điều này làm cho nó giống như một cụm ung thư, trong khi sự thật là số trường hợp ung thư khác nhau giữa các khu vực là bình thường.
- Khi mọi người đã từng trải nghiệm về bệnh ung thư hoặc biết ai đó đã được chẩn đoán ung thư, thì hiển nhiên họ muốn tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Sau đó, chúng ta có thể nhận thức rõ hơn về những người xung quanh ta rằng họ cũng mắc bệnh ung thư và nghĩ rằng những bệnh ung thư này có sự liên kết với nhau.
Tôi nên làm gì nếu tôi đang lo lắng về cụm ung thư?
Nếu bạn lo lắng về số ca ung thư bất thường trong khu vực, bạn nên liên hệ với cơ quan y tế công cộng địa phương. Họ sẽ có thể quyết định liệu có cần phân tích cụm ung thư được báo cáo hay không. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về điều tra các cụm ung thư, bạn có thể đọc Quy trình hoạt động tiêu chuẩn của Hiệp hội đăng ký ung thư Vương quốc Anh và Ireland (UKIACR).
Nếu bạn lo lắng về nhóm các trường hợp ung thư có thể xảy ra tại nơi làm việc của bạn thì bạn nên liên hệ với Ban điều hành An toàn và Sức khỏe (HSE). HSE là cơ quan quản lý quốc gia về sức khỏe và an toàn tại nơi làm việc.
Cập nhật ngày: 19/12/2020
Tham khảo nguồn: Cancer clusters
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
