Dịch thuật: Văn Vượng, Hoàng Khang, Anh Khương, Ngọc Hạnh
(SCI Blog) – Khi xạ trị, bạn cần một chế độ ăn uống lành mạnh và giàu dinh dưỡng. Bài viết mô tả những khẩu phần ăn uống phù hợp và nhiều lời khuyên có ích giúp bạn lựa chọn được những thức ăn phù hợp và giữ sức khoẻ khi xạ trị.
Ăn uống
Bạn nên cố gắng có một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng trong quá trình xạ trị.
Vậy bạn nên ăn gì?
Bác sĩ xạ trị hoặc điều dưỡng có thể tư vấn cho bạn cách ăn uống hợp lý. Họ cũng có thể sắp xếp cho bạn gặp bác sĩ dinh dưỡng nếu bạn gặp khó khăn trong việc lên thực đơn hợp lý. Bạn nên thường xuyên gặp bác sĩ dinh dưỡng, có thể là hàng tuần nếu bạn đang xạ trị ở đầu và cổ.
Điều quan trọng là bạn không nên ăn kiêng trong quá trình xạ trị để bạn không bị sụt cân. Kế hoạch xạ trị sẽ phù hợp tùy vào hình thể và trọng lượng cơ thể bạn. Nếu cân nặng của bạn thay đổi nhiều, quá trình xạ trị có thể cần phải được lên kế hoạch lại.
Nếu gặp khó khăn khi ăn thực phẩm bình thường, bạn có thể thử thực phẩm giàu năng lượng và protein. Bao gồm:
- thịt
- cá
- trứng
- phô mai
- sữa béo
- các loại đậu
Nếu không thấy ngon miệng, bạn có thể bổ sung thêm năng lượng và protein vào chế độ ăn uống để không cần phải ăn nhiều thực phẩm mà vẫn đủ năng lượng. Bạn có thể sử dụng đồ uống giàu năng lượng như sữa lắc hoặc súp. Ngoài ra, bạn cũng có thể thêm bột protein vào thức ăn hàng ngày. Bác sĩ hoặc điều dưỡng có thể bổ sung những thực phẩm bổ sung dinh dưỡng này cho bạn.
Điều quan trọng là uống nhiều nước, ít nhất 2 lít mỗi ngày nếu có thể.
Xạ trị ngoài không làm cho bạn nhiễm xạ. Bạn vẫn có thể nấu ăn và chuẩn bị thức ăn cho mình và người khác. Nếu bạn thực hiện một loại xạ trị làm cho bạn bị nhiễm xạ, bác sĩ sẽ nói trước với bạn và họ sẽ hướng dẫn bạn những việc cần tránh.
Lời khuyên cho việc ăn uống
Bạn có thể thử một số lời khuyên sau nếu bạn gặp khó khăn khi ăn:
- Có những bữa ăn nhẹ trong ngày thay vì những bữa ăn chính – chia nhỏ bữa ăn và ăn thường xuyên.
- Ăn thức ăn mềm hoặc lỏng nếu bị khó nuốt.
- Tránh uống rượu – vì có thể làm nặng thêm tình trạng đau miệng hoặc nhạy cảm tiêu hóa.
- Tránh thức ăn cay nếu miệng hoặc cổ họng bị đau.
- Hỏi nhân viên y tế về các vấn đề tiềm ẩn và cách cố gắng ngăn chặn chúng trước khi bạn bắt đầu điều trị nếu có thể.
- Nói với bác sĩ xạ trị về bất kỳ vấn đề nào bạn gặp phải khi ăn hoặc uống – họ có thể sắp xếp để bạn nói chuyện với bác sĩ dinh dưỡng.
- Hỏi bác sĩ hoặc nhân viên y tế nếu bạn cần bất kỳ thực phẩm bổ sung.
- Tránh các loại thực phẩm làm cho bạn bị tiêu chảy hoặc táo bón nếu bạn đang xạ trị vùng chậu.
Mời bạn xem thêm:
Làm gì nếu bạn gặp vấn đề về ăn uống?
Tập trung ăn thực phẩm giàu chất đạm và béo nếu bạn ăn không nổi nhiều thực phẩm. Có nhiều calo trong chất béo hơn so với protein hoặc carbohydrate.
Hãy lưu ý là bạn có thể giảm cân một chút trong quá trình xạ trị. Nhưng nếu bạn gặp bất kỳ vấn đề nào khi ăn uống, hãy nói với nhân viên y tế điều trị cho bạn. Nếu bạn đang xạ trị vùng đầu cổ, bạn có thể cần một ống thông mũi dạ dày để dùng thức ăn lỏng trong một thời gian.
Sử dụng thức uống có cồn trong quá trình xạ trị
Bạn vẫn có thể uống một lượng rượu nhỏ hoặc vừa phải trong quá trình điều trị. Nhưng rượu có thể gây đau miệng hoặc viêm họng nếu bạn đang xạ trị ở vùng đầu hoặc cổ.
Xạ trị có thể khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và rượu có thể làm cho tình trạng này trở nên tệ hơn. Bạn không nên lái xe hoặc vận hành máy móc nếu bạn cảm thấy mệt mỏi hoặc chóng mặt.
Nhớ hỏi bác sĩ nếu bạn không chắc chắn liệu mình được sử dụng rượu và thức uống có cồn không nhé.
Mời bạn xem thêm:
Cập nhật ngày 29/03/2020
Nguồn: Eating and drinking
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
