Dịch thuật: Dương Quỳnh Như, Phan Thị Hiếu, Hoàng Trọng Tuấn
(SCI Blog) – Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp chăm sóc nhằm cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân mang những căn bệnh nghiêm trọng hoặc đe dọa đến tính mạng. Nó bao gồm chăm sóc các vấn đề tâm lý, xã hội, tâm linh của bệnh nhân nhờ vào các chuyên gia trong những lĩnh vực này.
Chăm sóc giảm nhẹ là gì?
Chăm sóc giảm nhẹ là phương pháp chăm sóc nhằm cải thiện chất lượng sống của bệnh nhân mang những căn bệnh nghiêm trọng hoặc đe dọa đến tính mạng, ví dụ: ung thư. Chăm sóc giảm nhẹ hướng đến bệnh nhân một cách toàn diện chứ không chỉ căn bệnh. Mục đích cuối cùng của loại hình chăm sóc này là phòng hoặc chữa những triệu chứng, tác dụng phụ của căn bệnh và phương pháp điều trị càng sớm càng tốt. Hơn thế nữa, nó còn bao gồm chăm sóc các vấn đề tâm lý, xã hội, tâm linh của bệnh nhân. Chăm sóc giảm nhẹ còn có các tên gọi khác: chăm sóc thoải mái, chăm sóc hỗ trợ, kiểm soát triệu chứng. Bệnh nhân có thể thụ hưởng chăm sóc giảm nhẹ tại bệnh viện, phòng khám ngoại trú, cơ sở chăm sóc y tế thường xuyên hoặc tại nhà dưới chỉ định của bác sĩ.
Người thực hiện chăm sóc giảm nhẹ
Chăm sóc giảm nhẹ thường được thực hiện bởi chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ hoặc bác sĩ (những người đã được đào tạo và/hoặc sở hữu chứng chỉ chăm sóc giảm nhẹ). Họ sẽ thực hiện chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân, gia đình hoặc người chăm sóc, chú trọng vào các vấn đề thể chất, cảm xúc, xã hội, tâm linh mà bệnh nhân ung thư phải đối mặt trong quá trình mắc bệnh.
Thông thường, chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ làm việc trong một đội ngũ đa lĩnh vực, có thể gồm: bác sĩ, điều dưỡng, chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký, dược sĩ, giáo sĩ, nhà tâm lý học và nhân viên xã hội. Đội ngũ chăm sóc giảm nhẹ làm việc cùng đội ngũ chăm sóc ung thư để kiểm soát công việc chăm sóc cũng như duy trì chất lượng sống của bệnh nhân tốt nhất có thể.
Đồng thời, chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ cũng hỗ trợ những người chăm sóc bệnh nhân, tạo điều kiện trao đổi thông tin giữa các thành viên của đội ngũ y tế, tham gia những cuộc thảo luận về chủ đề chăm sóc bệnh nhân.
Những vấn đề được hướng đến trong chăm sóc giảm nhẹ
Những ảnh hưởng thể chất, tâm lý của ung thư và phương thức chữa trị thường sẽ khác nhau giữa mỗi bệnh nhân. Chăm sóc giảm nhẹ có thể hướng đến một mảng lớn các vấn đề, tích hợp những nhu cầu của bệnh nhân để thực hiện chăm sóc. Một chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ sẽ xem xét những vấn đề của bệnh nhân như sau:
1. Thể chất: Các triệu chứng thể chất thông thường như đau, mệt mỏi, chán ăn, cảm giác buồn nôn, nôn mửa, khó thở, mất ngủ.
Mời bạn xem thêm:
2. Cảm xúc và chịu đựng: Chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ có thể cung cấp những nguồn lực hỗ trợ bệnh nhân, gia đình để giải quyết những cảm xúc kèm theo chẩn sau đoán ung thư và phương pháp điều trị. Những loại cảm xúc được chú ý đến trong chăm sóc giảm nhẹ: suy sụp, lo âu, sợ hãi,…
Mời bạn xem thêm:
3. Tâm linh: Sau khi nhận được chẩn đoán ung thư, bệnh nhân và gia đình thường cố gắng đi tìm ý nghĩa cuộc sống của họ. Một số người cho rằng căn bệnh mang họ đến gần hơn với đức tin của mình trong khi số khác phải vật lộn đi tìm lý do vì sao ung thư lại xuất hiện trong cuộc đời. Một chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp bệnh nhân có được những niềm tin và các giá trị để bệnh nhân tìm thấy bình yên trong tâm hồn hoặc đạt được nhận thức phù hợp trong hoàn cảnh của họ.
4. Nhu cầu của người chăm sóc: Các thành viên trong gia đình có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc bệnh nhân ung thư. Nhu cầu của họ thay đổi theo thời gian. Sẽ là một điều bình thường nếu gia đình bệnh nhân cảm thấy choáng ngợp trước những trách nhiệm quá lớn được trao cho. Nhiều người cho rằng vừa chăm sóc người thân vừa cố gắng hoàn thành những nhiệm vụ khác, ví dụ như công việc ở quan, việc nhà, chăm sóc những thành viên khác trong gia đình thật sự rất khó. Không chắc chắn trong việc chăm sóc tình trạng của bệnh nhân, thiếu hụt các hỗ trợ xã hội, cùng những cảm xúc như lo âu, sợ hãi có thể khiến người chăm sóc bị stress.
Những trở ngại này có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người chăm sóc. Chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp gia đình và bạn bè bệnh nhân chống lại những điều trên và đưa ra hỗ trợ khi cần thiết.
5. Những nhu cầu thực dụng: Chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ có thể hỗ trợ những lo lắng về tài chính và pháp lý, các câu hỏi về bảo hiểm và mối quan tâm về việc làm. Thảo luận về mục đích của việc chăm sóc cũng rất quan trọng trong chăm sóc giảm nhẹ. Điều này bao gồm bàn về các chỉ dẫn nâng cao và tạo điều kiện trao đổi thông tin giữa các thành viên trong gia đình, người chăm sóc và thành viên trong đội ngũ chăm sóc ung thư.
Thời điểm thực hiện chăm sóc giảm nhẹ trong chăm sóc ung thư
Chăm sóc giảm nhẹ có thể được thực hiện bất cứ khi nào trong quá trình chăm sóc ung thư, từ khi mới chẩn đoán cho đến cuối đời. Khi một người được chăm sóc giảm nhẹ, người đó vẫn có thể tiếp tục điều trị ung thư.
Bệnh nhân có thể tiếp nhận chăm sóc giảm nhẹ như thế nào?
Bác sĩ điều trị ung thư của bạn (hoặc người thuộc đội ngũ chăm sóc ung thư) là người đầu tiên bạn cần hỏi về chăm sóc giảm nhẹ. Bác sĩ có thể gợi ý cho bạn một chuyên gia chăm sóc giảm nhẹ, tùy vào nhu cầu thể chất và cảm xúc của bạn. Một vài tổ chức quốc gia có sẵn cơ sở dữ liệu cho bạn tham khảo.
Điểm khác nhau giữa chăm sóc giảm nhẹ và chăm sóc cuối đời
Chăm sóc giảm nhẹ có thể được thực hiện trong bất cứ giai đoạn nào của quá trình điều trị ung thư, chăm sóc cuối đời có thể bắt đầu khi chữa trị dứt điểm không còn là mục tiêu lớn nhất của chăm sóc, thay vào đó là chất lượng cuộc sống.
Chăm sóc giảm nhẹ có thể giúp bệnh nhân và những người thân yêu chuyển từ phương pháp điều trị chữa lành hoặc kiểm soát sang phương pháp chăm sóc cuối đời , nhờ vào việc:
- Chuẩn bị cho các thay đổi thể chất có thể xảy ra trong những năm tháng cuối đời;
- Giúp họ đối phó với những vấn đề cảm xúc, những suy nghĩ trái chiều thường xuyên xuất hiện;
- Hỗ trợ các thành viên gia đình.
Tại các nước phương Tây, chi phí chăm sóc giảm nhẹ liệu có được bảo hiểm chi trả?
Ở các nước phương Tây, bảo hiểm sức khỏe tư nhân thường trả chi phí dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ. Nếu bệnh nhân không có bảo hiểm và không chắc bảo hiểm của họ có thanh toán chi phí này hay không thì họ nên hỏi lại các nhân viên xã hội hoặc thu ngân tại bệnh viện.
Nghiên cứu cho thấy chăm sóc giảm nhẹ có lợi
Nghiên cứu cho thấy chăm sóc giảm nhẹ và nhiều thành phần trong đó có lợi cho sức khỏe của bệnh nhân và gia đình. Trong những năm gần đây, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tích hợp chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân Chăm sóc ung thư thông thường ngay sau khi chẩn đoán ung thư tiến triển có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và tâm trạng của họ, và có thể kéo dài sự sống. Hiệp hội Ung thư lâm sàng Hoa Kỳ (American Society of Clinical Oncology) khuyến cáo rằng tất cả bệnh nhân ung thư tiến triển đều có thể thực hiện chăm sóc giảm nhẹ.
Cập nhật ngày: 16/11/2020
Tham khảo nguồn: Palliative treatment
