Dịch thuật: Nguyễn Ngọc Trâm, Trần Lý, Phan Hiếu
(SCI Blog) – Xạ trị vùng bụng có thể làm bạn cảm thấy buồn nôn. Đó là một trong những nguyên nhân khiến bạn bị sụt cân. Có một vài phương pháp giúp bạn giảm cảm giác này như uống thuốc, thay đổi chế độ ăn và những liệu pháp bổ sung như châm cứu, thôi miên.
Nếu buồn nôn làm bạn sụt cân do biếng ăn, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ. Trường hợp nặng hơn, bạn bị sụt cân cân nặng, bạn cần đến bệnh viện truyền thức ăn lỏng vào dạ dày thông qua ống tiếp thức ăn từ mũi xuống dạ dày hoặc truyền đạm vào tĩnh mạch.
Buồn nôn và sụt cân
Xạ trị vùng bụng có thể làm bạn cảm thấy buồn nôn – một trong nhiều nguyên nhân có thể làm bạn sụt cân.
Mời bạn xem thêm:
Tại sao xạ trị vùng bụng lại gây buồn nôn?
Nếu bạn đang xạ trị vùng bụng, có khả năng những bức xạ này sẽ đến trực tiếp dạ dày. Bức xạ này gây cảm giác buồn nôn.
Thuốc, chế độ ăn phù hợp và những liệu pháp bổ sung có thể giúp kiểm soát buồn nôn.
Thông thường, vài tuần sau khi điều trị bạn sẽ bắt đầu thấy khá hơn.
Thuốc chống nôn
Thuốc chống nôn thường có thể giúp kiểm soát tốt cơn buồn nôn.
Bác sĩ xạ trị của bạn (bác sĩ chuyên khoa ung bướu lâm sàng) hoặc điều dưỡng có thể kê đơn một vài loại thuốc chống nôn (anti emetics).
Hầu hết mọi người cho biết khi uống thuốc chống nôn từ 20 phút tới 1 giờ trước mỗi buổi xạ trị đã giúp họ kiểm soát được cơn buồn nôn. Số khác lại cho biết họ có thể kiểm soát buồn nôn tốt hơn khi uống thuốc trong ngày xạ trị. Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ hoặc y tá để chọn cách thức phù hợp nhất với bạn.
Nếu thuốc chống nôn đang sử dụng không có hiệu quả, hãy báo cho bác sĩ hoặc điều dưỡng. Bởi có nhiều loại thuốc chống nôn khác nhau và có thể bạn phải thử uống vài lần mới biết loại nào phù hợp với bạn.
Không những thuốc chống nôn giúp giảm buồn nôn mà những phương pháp khác như liệu pháp bổ sung hoặc thay đổi chế độ ăn cũng có tác dụng tương đương.
Những liệu pháp bổ sung giúp giảm buồn nôn
Một vài người cho biết, những kỹ thuật giúp thư giãn như hướng dẫn tưởng tượng giúp giảm triệu chứng nôn. Một số khác thì thấy liệu pháp thôi miên và thuật châm cứu cũng có tác dụng, đặc biệt đối với triệu chứng buồn nôn do ám ảnh về điều trị – gọi là buồn nôn và nôn có biết trước (anticipatory nausea and vomiting).
Vòng đeo tay ấn huyệt trên cổ tay cũng có tác dụng cho một số người.
Mẹo ăn uống
Sau đây là một vài mẹo ăn uống có thể giúp ích cho bạn:
- Tránh thức ăn chiên, thức ăn béo hoặc thức ăn có mùi nồng.
- Ăn nhẹ vài giờ trước khi điều trị.
- Uống nhiều nước, từng ngụm nhỏ thường xuyên – tránh uống quá nhiều trước khi điều trị.
- Tránh uống nhiều nước trước khi ăn.
- Ăn trái khóm, trái dứa tươi có thể giúp miệng sạch và không bị khô.
- Nếu bạn lo lắng bị sụt cân, hãy đề nghị bác sĩ kê cho bạn những thức uống có hàm lượng calo cao
- Nhờ người khác chuẩn bị bữa ăn cho bạn
- Cố gắng ăn ít nhưng nhiều bữa hoặc ăn nhẹ thay vì ăn nhiều trong một bữa.
- Uống nước có ga
- Ăn bánh quy
Một số người thấy rằng gừng làm giảm buồn nôn rất tốt. Bạn có thể sử dụng gừng được chế biến theo cách bạn yêu thích, ví dụ như mứt gừng.
Bạn có thể thêm gừng tươi vào món ăn ưa thích hoặc pha với nước nóng để có hương vị nhẹ nhàng. Ban cũng có thể mua trà gừng túi lọc trong siêu thị, ăn bánh quy gừng, uống rượu gừng.
Sụt cân
Buồn nôn hay những vấn đề liên quan đến ăn uống có thể làm bạn sụt cân. Bạn sẽ cảm thấy yếu và mệt mỏi. Thỉnh thoảng, bạn có thể cảm thấy biếng ăn. Hãy tìm đến chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để cho bạn lời khuyên.
Nếu tiếp tục sụt cân, bạn cần đến bệnh viện và ăn thức ăn lỏng bằng ống tiếp thức ăn được nối từ mũi đến dạ dày, hoặc thực hiện truyền đạm.
Mời bạn xem thêm:
Cập nhật ngày
Nguồn: Sickness and weight loss
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
