Dịch thuật: Đức Huy, Đức Hạnh, Tường Khánh, Ngọc Hạnh
(SCI Blog) – Hóa trị là một phương pháp điều trị ung thư phổ biến và có tác dụng lên toàn bộ cơ thể. Bác sĩ điều trị lựa chọn hóa trị phụ thuộc vào loại ung thư, kích thước khối u và mức độ di căn của ung thư. Trong điều trị ung thư, tuỳ tính chất và tình trạng bệnh mà hóa trị có thể được chỉ định có hoặc không kết hợp với những phương pháp điều trị khác. Việc lựa chọn thuốc hóa trị phụ thuộc vào vị trí khởi phát của ung thư. Tuy nhiên, hóa trị có thể không được chỉ định trong trường hợp ung thư không đáp ứng tốt với hóa trị, hoặc sức khỏe bệnh nhân không đủ để chịu đựng được quá trình điều trị này. Bác sĩ sẽ cân nhắc lợi ích và nguy cơ của hóa trị và trao đổi với bệnh nhân trước khi tiến hành điều trị.
Bạn có được chỉ định hóa trị trong quá trình điều trị ung thư hay không phụ thuộc vào loại ung thư bạn mắc phải, độ lớn của khối u và mức độ di căn.
Bác sĩ chỉ định hóa trị vì hóa trị là một phương pháp điều trị tác động lên toàn cơ thể. Thuốc hoá trị sẽ tuần hoàn trong cơ thể thông qua mạch máu, vì vậy hóa trị gần như có thể chữa trị ung thư ở bất kì vị trí nào trong cơ thể.
Trong khi đó, phẫu thuật chỉ loại bỏ ung thư tại vị trí được phẫu thuật tác động. Bên cạnh đó, xạ trị chỉ chữa trị một vùng cơ thể được chiếu xạ. Đây đều là các phương pháp chữa trị cục bộ.
Hóa trị được sử dụng để:
- Làm teo khối u trước khi phẫu thuật hoặc xạ trị.
- Ngăn ngừa ung thư tái phát sau phẫu thuật hoặc xạ trị.
- Chữa trị ung thư, nếu dạng ung thư của bạn nhạy cảm với hóa trị.
- Chữa ung thư đã di căn khỏi khu vực ban đầu.
Hóa trị trước phẫu thuật hoặc xạ trị
Mục đích của hóa trị trước phẫu thuật là làm teo khối u để rút ngắn thời gian ca phẫu thuật, hoặc giúp việc lấy khối u ra ngoài dễ hơn. Trước xạ trị, hóa trị làm teo khối ung thư giúp cho vùng xạ trị nhỏ lại. Hóa trị trước điều trị trong trường hợp này được gọi là hoá trị tân hỗ trợ. Một số bác sĩ có thể gọi là điều trị ban đầu.
Hóa trị sau phẫu thuật hoặc xạ trị
Mục đích của hóa trị sau phẫu thuật hoặc sau xạ trị nhằm giảm nguy cơ ung thư quay trở lại trong tương lai. Đây được gọi là trị liệu sau điều trị chính hay trị liệu ngăn ngừa.
Thuốc hóa trị tuần hoàn trong cơ thể và tiêu diệt những tế bào ung thư tách ra từ khối u chính trước khi phẫu thuật.
Hóa trị chữa trị ung thư máu
Hóa trị được sử dụng như là một liệu pháp điều trị chính, không phẫu thuật. Đây là phương pháp dành cho những dạng ung thư nhạy cảm với hóa trị, ví dụ như ung thư máu.
Hóa trị cho ung thư di căn
Bác sĩ có thể đề xuất hóa trị nếu ung thư có thể di căn trong tương lai hoặc đã di căn.
Có những trường hợp các tế bào ung thư tách khỏi khối u và di chuyển đến những phần khác của cơ thể thông qua mạch máu hoặc hệ bạch huyết.
Những tế bào đó sẽ làm ổ ở những phần khác của cơ thể và phát triển thành khối u mới. Đây được gọi là ung thư thứ phát hay di căn. Thuốc hóa trị tuần hoàn trong máu khắp cơ thể để tiêu diệt những tế bào ung thư đã phát tán.
Hóa trị kết hợp với xạ trị
Một số bác sĩ chỉ định hóa trị cùng lúc với xạ trị. Đây được gọi là hóa xạ trị đồng thời. Phương pháp này giúp xạ trị hiệu quả hơn, tuy nhiên cũng có thể làm tăng tác dụng phụ.
Thuốc hóa trị
Thuốc hóa trị mà bạn được chỉ định dùng phụ thuộc vào vị trí ung thư khởi phát (loại ung thư) vì những thuốc hóa trị khác nhau có tác dụng với những loại ung thư khác nhau.
Vậy nên thuốc dành cho ung thư khởi phát tại vú và đã lan rộng đến phổi có thể khác với thuốc dành cho ung thư khởi phát tại phổi.
Hóa trị không phù hợp với những trường hợp sau
Một số loại ung thư rất nhạy cảm với hóa trị, nên hóa trị rất phù hợp với những loại ung thư đó. Nhưng một số loại ung thư không đáp ứng tốt với hóa trị. Trong trường hợp này, bác sĩ thường không đề xuất hóa trị để chữa trị cho bạn.
Hóa trị có thể là một liệu pháp chữa trị không dễ chịu cho bệnh nhân và bạn cần đủ khỏe để có thể chịu đựng. Một số người lo lắng rằng họ có thể quá già để thực hiện hóa trị.
Về mặt tự nhiên, không có ai là quá già. Nhưng những người lớn tuổi thường có những vấn đề sức khỏe nên họ thường chịu nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng và lâu dài hơn.
Một số điều trị tạo áp lực cho các cơ quan trong cơ thể như tim. Bác sĩ phải đảm bảo bạn đủ khỏe để thực hiện hoá trị bằng cách kiểm tra tim, phổi, thận, gan trước khi tiến hành điều trị.
Các bác sĩ xem xét những lợi ích và nguy cơ của từng liệu pháp điều trị khi quyết định phác đồ chữa trị, và sẽ giải thích cũng như trao đổi với bạn.
Cập nhật 09/02/2020
Tham khảo When you might have chemotherapy
Bản quyền nội dung thuộc về Cancer Research UK và quyền dịch thuật cấp cho Prof. Dr. Thích Minh Tâm
